พระไตรปิฎกคืออะไร  1

พระไตรปิฎกแบ่งออกเป็นอะไรบ้าง  1

ความเป็นมาของพระไตรปิฎก  1

พระอานนท์เกี่ยวกับพระไตรปิฎกอย่างไร  2

เงื่อนไขฝ่ายปฏิเสธ  เงื่อนไขฝ่ายขอร้อง  2-3

พระอุบาลีเกี่ยวข้องกับพระไตรปิฎกอย่างไร  3

พระโสณกุฏิกัณณะเกี่ยวข้องกับพระไตรปิฎกอย่างไร  4

พระมหากัสสปเกี่ยวข้องกับพระไตรปิฎกอย่างไร  4

พระพุทธเจ้าทรงแนะนำให้ร้องกรองพระธรรมวินัย  5

พระสาริบุตรแนะนำให้ร้อยกรองพระธรรมวินัย  5

พระจุนทเถระผู้ปรารถนาดี  5

การสังคายนาเป็นเหตุให้เกิดพระไตรปิฎก  6

การสวดปาฏิโมกข์ต่างจากการสังคายนาอย่างไร  6

ปัญหาเรื่องการนับครั้งในการทำสังคายนา  7

การนับครั้งสังคายนาที่รู้กันทั่วไป  7

การสังคายนาครั้งที่ 1 , 2 , 3 , 4   8-10

การนับสังคายนาของลังกา  10

การนับสังคายนาของพม่า  11

การนับสังคายนาของไทย  12

การนับสังคายนาของฝ่ายมหายาน  13

การสังคายนาของมหาสังฆิกะ  14

การสังคายนาของนิกายสัพพัตถิกวาท  15

สังคายนานอกประวัติศาสตร์  15

ลำดับอาจารย์ผู้ทรงจำพระไตรปิฎก  15

สายวินัยปิฎก   สายสุตตันตปิฎก  สายอภิธรรมปิฎก  16

การชำระและจารึกกับการพิมพ์พระไตรปิฎกในประเทศไทย  17

สมัยที่ 2 รัชกาลที่ 1 กรุงเทพฯ  17

สมัยที่ 3  รัชกาลที่ 5 กรุงเทพฯ  18

สมัยที่ 4  รัชกาลที่ 7 กรุงเทพฯ  19

ลักษณะการจัดหมวดหมู่ของแต่ละปิฎก  20

วินัยปิฎก  สุตตันตปิฎก  20-21

ข้อสังเกตท้ายสุตตันตปิฎก  22

อภิธัมมปิฎก  23

ลำดับชั้นคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา  23

คำอธิบายพระไตรปิฎกอย่างย่อของพระอรรถกถาจารย์  24

ภาค 2 ว่าด้วยเอกสารทางประวัติศาสตร์

1. เอกสารเกี่ยวกับการชำระและการจารึกพระไตรปิฎกในรัชกาลที่ 1 (ฉบับพระราชหัตถเลขา)  29

คำประกาศเทวดาครั้งสังคายนารัชกาลที่ 1  33

2. เอกสารเกี่ยวกับการชำระและการพิมพ์พระไตรปิฎกในรัชกาลที่ 5  37

การสาสนูปถัมภกคือการพิมพ์พระไตรปิฎก  37

ประกาศสังคายนานาย  39

พระราชดำรัชแก่พระสงฆ์โดยพระองค์  40

3. รายงานการสร้างพระไตรปิฎก (รัชกาลที่ 7) 42

ภาค 3 ข้อความน่ารู้จาก พระไตรปิฎก

1.  อะไรเป็นแก่นสารในพระพุทธศาสนา  48

ความหลุดพ้นแห่งใจอันไม่กลับกำเริบเปรียบเหมือนแก่นไม้  50

หน้า 8

3. ศัตรูภายใน (โลภะ  โทสะ  โมหะ)  51

4.  อาคามี  อนาคามี  อรหันต์  51

5.  ภิกษุผู้มีกัลยาณศีล  กัลยาณธรรม  กัลยาณปัญญา  51

6.  กองกระดูกเท่าภูเขา  52

7. ยังพูดปดทั้งๆที่รู้ จะไม่ทำความชั่วอื่นเป็นไปไม่ได้  52

8. มูลรากแห่งอกุศล 3 อย่าง (โลภะ  โทสะ  โมหะ)  52

9. พระธรรมเทศนา 2 อย่าง  52

10. อะไรเป็นหัวหน้าอกุศลธรรมและกุศลธรรม  52

11.  อริยปัญญา  53

12.  คำอธิบายเรื่อง "ตถาคต"  53

13. ภิกษุ กับ คฤหัสถ์  ถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน  53

14. สกุลที่มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำอยู่  มารดาบิดา  53

15. ผู้กล่าวตู่ ( หาความ)  พระตถาคต  54

16. ธรรมที่เป็นไปในส่วนแห่งความรู้ (วิชชาภาคิยะ)  54

17.  คำอธิบายนิพพานธาตุ 2  อย่าง  54

18.  ธรรมชาติที่ไม่เกิด ไม่ถูกปรุงแต่ง มีอยู่  55

19. ความเสื่อมที่เลวร้าย  ความเจริญที่เป็นยอด  55

20. จิตผ่องใสเศร้าหมองได้ หลุดพ้นได้  55

21. การอบรมจิตของปุถุชนผู้มิได้สดับ และอริยสาวกผู้ได้สดับ  55

22. เมตตาจิตชั่วเวลาลัดนิ้วมือเดียว  56

23. กุศล อกุศล มีใจเป็นหัวหน้า  56

24. ผู้ให้ กับผู้รับ  (ทายก กับปฏิคาหก)  56

25. ผู้ปรารภความเพียร  กับผู้เกียจคร้าน  56

26.  โทษทั้งหลายมีมิจฉาทิฏฐิเป็นอย่างยิ่ง  56

27. ภพ  (ความวนเวียนเป็นนั่นเป็นนี่( เปรียบเทียบเหมือนอุจจาระ  57

28. ผลของสุจริตและทุจจริต  57

29. กายคตาสติ  เปรียบเหมือนมหาสมุทร  57

30. กายคตาสติ  ทำให้ได้อะไรบ้าง  57

32. กายคตาสติ กับ อมตะ  58

33-35. ภิกษุที่ภิกษุด้วยกันไม่พึงไหว้ 5 ประเภท  59

36.  บุคคลที่ภิกษุไม่พึงไหว้อีก 5 ประเภท  59

37.  ภิกษุที่ภิกษุด้วยกันไม่พึงไหว้อีก 5 ประเภท  60

38-44 . คุณสมบัติ 6 อย่างของภิกษูผู้ควรเป็นอุปัชฌายะ  60-62

45. คนไข้ที่พยาบาลยาก และพยาบาลง่าย  62

46.คนพยาบาลไข้ที่ดี และไม่ดี  62

47. ฐานะ 5 ที่ควรพิจารณาเนืองๆ  63

48.  เหตุผลที่ควรพิจารณาฐานะ 5 เนืองๆ  63

49.  ผู้หลับน้อยตื่นมากในราตรี  64

50.  ผู้ตกนรก  64

51.  ผู้ขึ้นสวรรค์  65

52.  สัปปุริสทาน 5 พร้อมทั้งอานิสงส์  65

53. ลักษณะ 5 ของวาจาสุภาษิต  66

54. เหตุที่ทำให้พระสัทธรรมตั้งอยู่ไม่นาน  66

55.  เหตุที่ทำให้พระสัทธรรมตั้งอยู่ได้นาน  66

56. การค้าขาย 5 อย่างที่อุบาสกไม่ควรทำ  66

57.  คนพูดมากมีโทษ 5  67

58.  คนพูดด้วยปัญญามีอานิสงส์ 5  67

59. โทษของความไม่อดทน 5  ประการ  67

60. อานิสงส์ของความอดทน 5 ประการ  67

61. อานิสงส์ในการฟังธรรม 5 ประการ  68

62. อานิสงส์ของข้าวยาคู 5 ประการ  68

63. โทษในการไม่เคี้ยวไม้สีฟัน  5 ประการ  68

64. อานิสงส์ในการเคี้ยวไม้สีฟัน 5 ประการ  68

65. โทษในการกล่าวธรรมด้วยเสียวงขับอันยาวของภิกษุ  69

66. โทษของผู้หลับโดยไม่มีสติสัมปชัญญะ  69

67. อานิสงส์ของผู้หลับโดยมีสติสัมปชัญญะ  69

68. อกุศลราศี (กองแห่งอกุศล)  69

69. ผู้บวชเมื่อแก่ที่มีคุณธรรม หาได้ยาก  70

70.  ผู้บวชเมื่อแก่ที่มึคุณธรรม  หาได้ยากอีกประเภทหนึ่ง  70

หน้า 9

72.  คนที่เกิดมาเพื่อประโยชน์ความสุขแก่คนมาก  71

73.  สิ่งที่ขอร้องหรือปรารถนาให้เป็นไปอย่างใจไม่ได้  71

74.  ที่ตั้งแห่งความอาฆาต 10  อย่าง  72

75. เครื่องนำความอาฆาตออก 10 อย่าง  72

76. พระพุทธเจ้าไม่ทรงสรรเสริญความหยุดอยู่ในกุศลธรรม  73

77.  ไม่ฉลาดในเรื่องจิตของผู้อื่นก็ควรฉลาดในเรื่องจิตของตน  74

78. ฉลาดในเรื่องจิตของตนอีกอย่างหนึ่ง  75

79. ธรรมทั้งปวงมีอะไรเป็นอะไร  76

80. ละธรรม 10 อย่างไม่ได้ยังไม่ควรเป็นพระอรหันต์  76

81. ละธรรม 10 อย่างได้จึงควรเป็นพระอรหันต์  77

82.  คนที่เกิดมามีขวานเกิดมาในปากด้วย  77

83.  ประวัติความเป็นมาของนางภิกษุณี  77

พระพุทธเจ้าประทานอนุญาติภิกษูณีบรรพชาโดยมีเงื่อนไข

84. ศีลวิบัติ ทิฏฐิวิบัติ  79

85.  ศีลสัมปทา ทิฏฐิสัมปทา  80

86.  ธรรมที่มีอารมณ์และไม่มีอารมณ์  80

87. ธรรมที่เป็นจิตและไม่ใช่จิต  80

88. ธรรมที่เป็นเจตสิก และไม่ใช่เจตสิก  81

89. ธรรมที่ประกอบและไม่ประกอบกับจิต  81

90. ธรรมที่ระคนและไม่ระคนกับจิต  81

91. ธรรมที่มีจิตเป็นสมุฏฐานและไม่มีจิตเป็นสมุฏฐาน  81

92. ธรรมที่เกิดพร้อมกับจิตและไม่เกิดพร้อมกับจิต  82

93. ธรรมที่หมุนเวียนไปตามจิตและไม่หมุนเวียนไปตามจิต  82

94. ธรรมที่เป็นไปในภายในและภายนอก  82

95.-96 ธรรมที่เป็นกุศล ธรรมที่เป็นอกุศล  82

97. ธรรมที่เป็นอัพยากฤต  83

.

100. กำลัง 7 ประการ (พละ 7 )  83

101. คำอธิบายกำลัง 7 ประการ 84

102. มารย่อมข่มเหงและไม่ข่มเหงคนเช่นไร  85

103. กาสาวพัสตร์ กับ กิเลสอันเปรียบเหมือนน้ำฝาด  85

104. จะบรรลุสิ่งที่เป็นสาระก็ด้วยเข้าใจสาระ  85

105. ฝนรั่วรดที่เทียบด้วยราคะ (ความติดใจ)  85

106. ผู้เศร้าโศก กับผู้บันเทิงในปัจจุบันและอนาคต  85

107. พูดมากไม่ทำ  กับ พูดน้อยแต่ทำ  86

108. ความไม่ประมาทเป็นทางแห่งความไม่ตาย  86

109. ยศเจริญแก่คนเช่นไร  86

110. เกาะชนิดไหนน้ำไม่ท่วม  86

111. คนพาล  กับ คนมีปัญญา  86

112. พระพุทธเจ้าทรงพยาบาลภิกษุอาพาธ  87

ผู้ใดจะพยาบาลเราก็พึงพยาบาลภิกษุไข้เถิด 

113. ผู้เช่นไร บรรลุสุขอันไพบูล  88

114. ขึ้นสู่ที่สูงมองดูคนข้างล่าง  88

115. ผู้มีปัญญาเหมือนม้ามีฝีเท้าเร็ว  88

116. ดีเหนือผู้อื่นด้วยความไม่ประมาท  88

117. ต้องเป็นผู้รู้ ผู้เห็น  จึงสิ้นอาสวะได้  88

อาสวะพึงละได้ด้วยทัสสนะ (การเห็น)  89

อาสวะที่พึงละได้ด้วยสังวร (ความสำรวม)  91

อาสวะที่พึงละได้ด้วยปฏิเสวนะ (การส้องเสพ การใช้สอย  การบริโภค )  91

อาสวะที่พึงละได้ด้วยอธิวาสนะ (การอดทน หรือข่มไว้)  91

อาสวะที่พึงละได้ด้วยปริวัชชนะ (การงดเว้น)  91

อาสวะที่พึงละได้ด้วยวิโนทนะ (การบรรเทา)  92

อาสวะที่พึงละได้ด้วยภาวนา (การอบรม)  92

118. ภิกษุผู้ยินดีในความไม่ประมาท  92

119. ภิกษุผู้ยินดีในความไม่ประมาทอีกอย่างหนึ่ง  93

120. จิตที่กวัดแกว่งดิ้นรนนั้นดัดให้ตรงได้  93

121. จิตที่ฝึกแล้วนำสุขมาให้  93

122. จิตที่คุ้มครองแล้วนำสุขมาให้  93

123. จะพ้นบ่วงมารได้อย่างไร  93

124. ผู้เช่นไร ปัญญาไม่รู้จักบริบูรณ์ ผู้เช่นไรไม่มีภัย  93

หน้า 10

แม้การกู้หนี้ก็เป็นทุกข็ในโลกของผู้บริโภคกาม แม้การเสียดอกเบี้ยก็เป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม  93

126. ไตรลักษณ์มีอยู่แล้วโดยปกติ  94

127. ฤกษ์งามยามดี  95

128. การแสวงหา 2 อย่าง  95

129. นักรบทางธรรม  95

130. อนาคตของกายนี้  95

131. ใครทำร้ายไม่เท่าจิตของตน  95

132. ใครทำดีก็ไม่เท่ากับจิตของตน  95

133. ผู้ชนะโลกทั้งสามและรู้จักเลือกเฟ้นธรรมะ  96

134. ผู้ที่มัจจุราชมองไม่เห็น  96

135. ห้วงน้ำใหญ่-มฤตยู  96

136. อำนาจของความตาย  96

137. พระอรหันต์ไม่ก้าวล่วงฐานะ 9 ประการ  96

138. ผ้าเช็ดเท้า  97

139. ห้ามเหยียบเสนาสนะทั้งที่เท้าเปื้อน  97

140. ห้ามเหยียบเสนาสนะทั้งที่เท้าเปียก  97

141. ห้ามใส่รองเท้าเหยียบเสนาสนะ  97

142. ห้ามบ้วนน้ำลายบนพื้นที่ทาสี  97

143. ให้ใช้ผ้าพันเท้าเตียงเท้าตั่ง  98

144. ห้ามพิงฝาที่ทาสี  98

145. อนุญาตให้ใช้เครื่องปูนอน  98

146. ไม่เที่ยง เป็นทุกข์  ไม่ใช่ตัวตน  98

147. ผู้ชื่นชมทุกข์  98

148. ความเกิด ความดับ  แห่งทุกข์  99

149.  ตา หู  เป็นต้น  มีที่ไหน มารมีที่นั่น  99

150. นรกที่ ตา หู เป็นต้น  99

151. สวรรค์ที่ตา หู เป็นต้น  99

152. เวียน ว่าย ตาย เกิด  100

153. อะไรยาวนานสำหรับใคร  100

154. ความเป็นสหายในคนพาลไม่มี  100

155. ของเราแน่หรือ  100

156. พาลและบัณฑิตที่รู้จักตัวเอง  100

157. ทัพพีไม่รู้รสแกง  100

158. ลิ้นรู้รสแกง  100

160. สะอาดด้วยน้ำ หรือ  ด้วยความประพฤติ  101

161. อยู่ในอำนาจของคนอื่นเป็นทุกข์  101

162. สิ้นหลงย่อมไม่หวั่นไหว  101

163. ไม่โศกในท่ามกลางแห่งความโศก  102

164. อกเขา อกเรา  ตนเองเป็นที่รักยิ่งของคนทั้งหลาย  102

165. ประวัติสุปพุทธะผู้เป็นโรคเรื้อน  102

166. ถ้ากลัวทุกข์ก็อย่ากลัวความชั่ว  104

167. คนค่อม  แต่มีคุณธรรมสูง  105

168. ลักษณะแห่งที่สุดทุกข์  105

169. คมิกวัตร  (ข้อปฏิบัติสำหรับภิกษุ ผู้จะเดินทางจากไป ) 106

170. เสนาสนวัตร (ข้อปฏิบัติเกี่ยวกับที่อยู่อาศัย)  106

171. ธรรมที่มีความทะยานอยากเป็นมูล 9 อย่าง  108

172. เรื่องของกิเลส (เครื่องทำใจให้เศร้าหมอง) 10 อย่าง  108

173. จิต มโน วิญญาณ เกิดดับ  108

174.  เข้ากันได้โดยธาตุ  109

175. ตัวอย่างของผู้เข้ากันได้โดยธาตุ  109

176. เรื่องที่ไม่ได้ตรัสบอกมีมากกว่า  110

177. เรื่องที่ตรัสบอกคืออะไร  110

178. ใบไม้ขนาดเล็กที่ห่อน้ำหรือห่อใบตาลไม่ได้  111

179.  ธรรมที่เป็นใหญ่คือปัญญา  เทียบด้วยราชสีห์  111

180. กายไม่หวั่นไหว จิตไม่หวั่นไหว  111

181. เมื่อก่อนตรัสรู้ ทรงเจริญ อานาปานสติมาก  112

182. เมื่อตรัสรู้แล้ว ก็ทรงอยู่ด้วยอานาปานสติโดยมาก  112

183. อริยวิหาร  พรหมวิหาร ตถาคตวิหาร  112

184. พระอรหันต์เจริญอานาปานสติทำไม  112

185. เจริญธรรมอย่างเดียว  ชื่อว่าเจริญธรรมอย่างอื่นอีกมาก 113

187. ขันธ์ (กอง) 5 มีอะไรบ้าง  113

188. อายตนะ (ที่ต่อ) 12 มีอะไรบ้าง  113

189. ธาตุ 18 มีอะไรบ้าง  114

190. สัจจะ 4 มีอะไรบ้าง  114

191. อินทรีย์ 22 มีอะไรบ้าง  115

192. เหตุ 9 มีอะไรบ้าง  115

193. อาหาร 4 มีอะไรบ้าง  116

194. ผัสสะ (ความถูกต้อง) 7 มีอะไรบ้าง  116

195. เวทนา (ความรู้สึกสุขทุกข์หรือเฉยๆ ) 7 มีอะไรบ้าง

196. สัญญา (ความจำ) 7 มีอะไรบ้าง  117

197. เจตนา (ความจงใจ) 7 มีอะไรบ้าง 117

198. จิต 7 มีอะไรบ้าง  118

199. ปฏิบัติได้แค่ไหน  อะไรสงบระงับ  118

200. ความดับแห่งเครื่องปรุงแต่ง ตามลำดับชั้น  118

201. ปุถุชนกับอริยสาวกต่างกันอย่างไร  119

202. สตรีที่บุรุษไม่ชอบเลย  120

203. สตรีที่บุรุษชอบใจแท้  120

204. สตรีที่สตรีไม่ชอบใจเลย  120

205. บุรุษที่สตรีชอบใจแท้  120

206. ความทุกข์โดยเฉพาะของสตรี  120

207. กำลัง 5 ของสตรี  121

208. บุรุษประกอบด้วยอะไรจึงครอบงำสตรีได้ 121

209. ของแก้กันอย่างละ 3  122

210. สุราเป็นเหตุให้ละเมิดศึลข้ออื่นๆ  123

211. เวทนา 2 ถึง 108  124

212. เน่าในคืออะไร  124

213. การบัญญัติความสุขในพระพุทธศาสนา  125

214. กายเดือดร้อน  อย่าให้จิตเดือดร้อน  128

215.  พระอานนท์ตรัสรู้ธรรมเพราะฟังธรรมของใคร  128

216. คว่ำหน้ากิน  แหงนหน้ากิน  เป็นต้น  129

วิชาดูที่ดูดาวฤกษ์  การชักสื่อดูลักษณะร่างกาย  129

217. พระพุทธเจ้าทรงปวารณาพระองค์  130

218. ยังยึดถือจะชื่อว่าไม่มีโทษไม่มี  131

220. การทำตนให้ชุ่มด้วยความสุข 132

221. พราหมณ์เกิดจากปากพรหมแน่หรือ  133

222. วรรณะ 4 มีทั้งที่ทำชั่วทำดี  133

223. ตรัสเล่าเรื่องพระเจ้าปเสนทิโกศลปฏิบัติต่อพระองค์ 134

224. เรื่องของพราหมณ์ผู้กระด้างเพราะถือตัว  134

225. อย่าโกรธเมื่อใครติเตียนพระพุทธเจ้า  135

226. อย่าดีใจตื่นเต้นเมื่อใครชมเชยพระพุทธเจ้า  136

ภาค 4 ความย่อแห่งพระไตรปิฎก วินัยปิฎก

วินัยปิฏกตั้งแต่เล่มที่ 1 ถึง เล่มที่ 8 รวม 8 เล่ม

เล่มที่ 1 ชื่อมหาวิภังค์ (เป็นวินัยปิฎก)   138

1. เวรัญชกัณฑ์ (พระสาริบุตรกราบทูลให้ทรงบัญญัติสิกขาบท)  139

2. ปฐมปาราชิกกัณฑ์  (ห้ามภิกษุเสพเมถุน)  140

3. ทุติยปาราชิกกัณฑ์ (ห้ามถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ให้ต้งแต่ราคา 5 มาสกขึ้นไป  142

4. ตติยปาราชิกกัณฑ์  (ห้ามมิให้ฆ่ามนุษย์)  143

5. จตุตถปาราชิกกัณฑ์  (ห้ามภิกษุอวดคุณวิเศษที่ไม่มีในตน)  145

มหาโจร 5 ประเภท  145

6. เตรสกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติสังฆาทิเสส 13 ข้อ)  146

ข้อ 1 ห้ามทำน้ำอสุจิให้เคลื่อน  146

ข้อ 2 ห้ามจับต้องกายหญิง  147

ข้อ 3 ห้ามพูดเกี้ยวหญิง  148

ข้อ 4 ห้ามพูดล่อหญิงให้บำเรอตนด้วยกาม  148

ข้อ 5 ห้ามชักสื่อ  148

ข้อ 6 ห้ามสร้างกุฏิด้วยการขอ  149

ข้อ 7 ห้ามสร้างวิหารใหญ่โดยสงฆ์มิได้กำหนดที่ 150

ข้อ 9 ห้ามอ้างเลสโจทอาบัติ  151

ข้อ 10 ห้ามทำสงฆ์ให้แตกกัน  151

ข้อ 11 ห้ามเป็นพรรคพวกของผู้ทำสงฆ์ให้แตกกัน  152

ข้อ 12  ห้ามเป็นคนว่ายากสอนยาก  153

ข้อ 13 ห้ามประทุษร้ายสกุล  คือประจบคฤหัสถ์ 7 อนิยตกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติไม่แน่จะปรับข้อไหน)  153-154

ข้อ 1 นั่งในที่ลับตากับหญิงสองต่อสอง  154

ข้อ 2 นั่งในที่ลับหูกับหญิงสองต่อสอง  154

เล่มที่ 2 ชื่อมหาวิภังค์

(เป็นวินัยปิฎก)  155

1. นิสสัคคิยกัณฑ์ (ว่าด้วยจีวร ไหม  บาตร  อย่างละ 10 ข้อที่ต้องสละสิ่งของ  155

จีวร 

ข้อ 1 ห้ามเก็บจีวรเกินจำเป็นไว้เกิน 10 วัน 155

ข้อ 2 ห้ามอยู่ปราศจากไตรจีวรแม้คืนหนึ่ง  156

ข้อ 3 ห้ามเก็บผ้าที่จะทำจีวรไว้เกินกำหนด  156

ข้อ 4 ห้ามใช้นางภิกษุณีซักผ้า 156

ข้อ 5 ห้ามรับจีวรจากมือของนางภิกษุณี 156

ข้อ 6 ห้ามของจีวรต่อคฤหัสถ์ที่มิใช่ญาติ  157

ชิง  หรือหาข้อ 7 ห้ามรับจีวรเกินกำหนด เมื่อจีวรถูกยไป  157

ข้อ 8 ห้ามพูดให้เขาซื้อจีวรที่ดีๆ  กว่าที่เขากำหนดไว้เดิมถวาย  157

ข้อ 9 ห้ามไปพูดให้เขารวมกันซื้อจีวรที่ดีๆถวาย  157

ข้อ 10 ห้ามทวงจีวรเอาแก่คนที่รับฝากผู้อื่นเพื่อซื้อจีวรถวายเกินกว่า 3 ครั้ง  157

ไหม

ข้อ 1 ห้ามหล่อเครื่องปูนั่งเจือด้วยไหม  158

ข้อ 2 ห้ามหล่อเครื่องปูนุ่งด้วยขนเจียมดำล้วน 158

ข้อ 3 ห้ามใช้ขนเจียมดำเกิน 2 ส่วน ใน 4 ส่วน เมื่อหล่อเครื่องปูนั่ง 158

ข้อ 5 ให้ตัดของเก่าปนลงในของใหม่  159

ข้อ 6 ห้ามนำขนเจียมไปด้วยตนเองเกิน 3 โยชน์  159

ข้อ 7 ห้ามใช้นางภิกษุณีทีไม่ใช่ญาติทำความสะอาดขนเจียม  159

ข้อ 8 ห้ามรับทองเงิน  159

ข้อ 9 ห้ามทำการซื้อขายด้วยรูปิยะ  159

ข้อ 10 ห้ามซื้อขายโดยใช้ของแลก  160

บาตร

ข้อ 1 ห้ามเก็บบาตรเกิน 1 ลูกไว้ เกิน 10 วัน  160

ข้อ 2 ห้ามขอบาตรเมื่อบาตรเป็นแผลไม่เกิน 5 แห่ง  160

ข้อ 3 ห้ามเก็บเภสัช 5 ไว้เกิน 7 วัน 160

ข้อ 4 ห้ามแสวงและทำผ้าอาบน้ำฝน  เกินกำหนด  160

ข้อ 5 ให้จึวรภิกษุอื่นแล้ว  ห้ามชิงคืนในภายหลัง  161

ข้อ 6 ห้ามขอด้ายเอามาทอเป็นจีวร  161

ข้อ 7 ห้ามไปกำหนดให้ช่างหูกทอให้ดีขึ้น  161

ข้อ 8 ห้ามเก็บผ้าจำนำพรรษาไว้เกินกำหนด  161

ข้อ 9 ห้ามภิกษุอยู่ป่าเก็บจีวรไว้ในบ้านเกิน 6 คืน  161

ข้อ 10 ห้ามน้อมลาภสงฆ์มาเพื่อตน  162

2. ปาจิตติยกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติปาจิตตีย์ ที่ไม่ต้องสละสิ่งของ)  162

การพูดปด ข้อ 1-2 ห้ามพูดปด , ห้ามด่า  162

ข้อ 3  ห้ามพูดส่อเสียด  162

ข้อ 4 ห้ามกล่าวธรรมพร้อมกับผู้ไม่ได้บวชในขณะสอน  163

ข้อ 5 ห้ามนอนร่วมกับอนุปสัมบันเกิน 3 คืน  163

ข้อ 6  ห้ามนอนร่วมกับผู้หญิง  163

ข้อ 7 ห้ามแสดงธรรมสองต่อสองกับผู้หญิง  163

ข้อ 9 ห้ามบอกอาบัติชั่วหยาบของภิกษุแก่ผู้มิได้บวช  164

ข้อ 10 ห้ามขุดดินหรือใช้ให้ขุด  164

พืชพันธุ์

ข้อ 1 ห้ามทำลายต้นไม้  164

ข้อ 2 ห้ามพูดเฉไฉ เมื่อถูกสอบสวน  164

ข้อ 3 ห้ามติเตียนภิกษุผู้ทำการสงฆ์โดยชอบ  164

ข้อ 4 ห้ามทิ้งเตียงตั่งของสงฆ์ไว้กลางแจ้ง  165

ข้อ 5 ห้ามปล่อยที่นอนไว้ ไม่เก็บงำ  165

ข้อ 6 ห้ามนอนแทรกภิกษุผู้เข้าไปอยู่ก่อน  165

ข้อ 7  ห้ามฉุดคร่าภิกษุออกจากวิหารสงฆ์  165

ข้อ 8 ห้ามนั่งนอนทับเตียงหรือตั่งที่อยู่ชั้นบน  165

ข้อ 9 ห้ามพอกหลังคาวิหารเกิน  3 ชั้น  166

ข้อ 10 ห้ามเอาน้ำที่มีตัวสัตว์รดหญ้าหรือดิน  166

ให้โอวาท

ข้อ 1  ห้ามสอนนางภิกษุณีเมื่อมิได้รับมอบหมาย  166

ข้อ 2 ห้ามไปสอนนางภิกษุณีตั้งแต่อาทิตย์ตกแล้ว  166

ข้อ 3 ห้ามไปสอนนางภิกษุณีถึงที่อยู่  166

ข้อ 4 ห้ามติเตียนภิกษุอื่นว่าสอนนางภิกษุณีเพราะเห็นแก่ลาภ  167

ข้อ 5 ห้ามให้จีวรแก่นางภิกษุณีผู้ไม่ใช่ญาติ  167

ข้อ 6 ห้ามเย็บจีวรให้นางภิกษุณีผู้ไม่ใข่ญาติ  167

ข้อ 7 ห้ามเดินทางไกลร่วมกับนางภิกษุณี  167

ข้อ 8 ห้ามชวนนางภิกษุณีเดินทางเรือร่วมกัน  167

ข้อ 10 ห้ามนั่งในที่ลับสองต่อสองกับนางภิกษุณี  168

การฉันอาหาร

ข้อ 1 ห้ามฉันอาหารในโรงพักเดินทางเกิน 1 มื้อ  168

ข้อ 2 ห้ามฉันอาหารรวมกลุ่ม 168

ข้อ 3 ห้ามรับนิมนต์แล้วไปฉันอาหารที่อื่น  168

ข้อ 4 ห้ามรับบิณฑบาตร เกิน 3  บาตร 168

ข้อ 5 ห้ามฉันอีกเมื่อฉันในที่นิมนต์เสร็จแล้ว  169

ข้อ 6  ห้ามพูดให้ภิกษุที่ฉันแล้วฉันอีกเพื่อจับผิด  169

ามฉันอข้อ 7 ห้าหารในเวลาวิกาล  169

ข้อ 8 ห้ามฉันอาหารที่เก็บไว้ค้างคืน  169

ข้อ 9 ห้ามขออาหารประณีตมาเพื่อฉันเอง  169

ข้อ 10 ห้ามฉันอาหารที่มิได้รับประเคน  169

ชีเปลือย

ข้อ 1 ห้ามยื่นอาหารด้วยมือ ให้ชีเปลือยและนักบวชอื่นๆ  17

ข้อ 2 ห้ามชวนภิกษุไปบิณฑบาตรด้วยแล้วไล่กลับ  170

ข้อ 3 ห้ามเข้าไปแทรกแซงในสกุลที่มีคน  2  คน  170

ข้อ 4 ห้ามนั่งในที่ลับมีที่กำบังกับมาตุคาม  170

ข้อ 5 ห้ามนั่งในที่ลับ(หู) สองต่อสองกับมาตุคาม  170

ข้อ 6 ห้ามรับนิมนต์แล้วไปที่อื่นไม่บอกลา  171

ข้อ 7  ห้ามขอของเกินกำหนดเวลาที่เขาอนุญาตไว้ 171

ข้อ 8 ห้ามไปดูกองทัพที่ยกไป  171

ข้อ 9 ห้ามพักอยู่ในกองทัพเกิน 3  คืน  171

การดื่มสุรา

ข้อ 1 ห้ามสุราเมรัย  172

ข้อ 2 ห้ามจี้ภิกษุ 172

ข้อ 3 ห้ามว่ายน้ำเล่น  172

ข้อ 4 ห้ามแสดงความไม่เอื้อเฟื้อในวินัย  172

ข้อ 5 ห้ามหลอกภิกษุให้กล้ว 172

ข้อ 6 ห้ามติดไฟเพื่อผิง 172

ข้อ 7 ห้ามอาบน้ำบ่อยๆ เว้นแต่มีเหตุ 173

ข้อ 8 ให้ทำเครื่องหมายเครื่องนุ่งห่ม  173

ข้อ 9 วิกัปจีวรไว้แล้ว จะใช้ต้องถอนก่อน  173

ข้อ 10 ห้ามเล่นซ่อนบริขารของภิกษุอื่น  173

สัตว์มีชีวิต

ข้อ 1 ห้ามฆ่าสัตว์ 173

ข้อ 2 ห้ามใช้น้ำมีตัวสัตว์  174

ข้อ 3 ห้ามรื้อฟื้นอธิกรณ์ที่ชำระเป็นธรรมแล้ว 174

ข้อ 4 ห้ามปกปิดอาบัติชั่วหยาบของภิกษุอื่น 174

ข้อ 5 ห้ามบวชบุคคลอายุไม่ถึง 20  174

ข้อ 6 ห้ามชวนพ่อค้าผู้หนีภาษีเดินทางร่วมกัน  174

ข้อ 7 ห้ามชวนผู้หญิงเดินทางร่วมกัน 174

ข้อ 8 ห้ามกล่าวตู่พระธรรมวินัย  175

ข้อ 9 ห้ามคบภิกษุผู้กล่าวตู่พระธรรมวินัย 175

ข้อ 10 ห้ามคบสามเณรผู้กล่าวตู่พระธรรมวินัย  175

การกล่าวถูกต้องตามธรรม

ข้อ 1 ห้ามพูดไถลเมื่อทำผิดแล้ว  175

ข้อ 2 ห้ามกล่าวติเตียนสิกขาบท  175

ข้อ 3 ห้ามพูดแก้ตัวว่า  เพิ่งรู้ว่ามีในปาฏิโมกข์  176

ข้อ 4 ห้ามทำร้ายร่างกายภิกษุ  176

ข้อ 5 ห้ามเงื้อมือจะทำร้ายภิกษุ  176

ข้อ 6 ห้ามโจทภิกษุด้วยอาบัติสังฆาทิเสสไม่มีมูล  176

ข้อ 7 ห้ามก่อความรำคาญแก่ภิกษุอื่น   176

ข้อ 8 ห้ามแอบฟังความของภิกษุผู้ทะเลาะกัน  176

ข้อ 9 ให้ฉันทะแล้วห้ามพูดติเตียน 177

ข้อ 10 ขณะกำลังประชุมสงฆ์  ห้ามลุกไปโดยไม่ให้ฉันทะ 177

ข้อ 11 ร่วมกับสงฆ์ให้จีวรแก่ภิกษุแล้ว ห้ามติเตียนภายหลัง  177

ข้อ 12 ห้ามน้อมลาภสงฆ์มาเพื่อบุคคล  177

ข้อ 1 ห้ามเข้าไปในตำหนักของพระราชา  177

ข้อ 2 ห้ามเก็บของมีค่าที่ตกอยู่  178

ข้อ 3  จะเข้าบ้านในเวลาวิกาล  ต้องบอกลาภิกษุก่อน 178

ข้อ 4 ห้ามทำกล่องเข็มด้วยกระดูก งา เขาสัตว์  178

ข้อ 5 ห้ามทำเตียงตั่งมีเท้าสูงกว่าประมาณ  178

ข้อ 6 ห้ามให้ทำเตียงตั่งหุ้มด้วยนุ่น  178

ข้อ 7 ห้ามทำผ้าปูนั่งมีขนาดเกินประมาณ  179

ข้อ 8 ห้ามทำผ้าปิดฝีมีขนาดเกินประมาณ 179

ข้อ 9 ห้ามทำผ้าอาบน้ำฝนมีขนาดเกินประมาณ  179

ข้อ 10 ห้ามทำจีวรมีขนาดเกินประมาณ  179

3. ปาฏิเทสนียกัณฑ์  (ว่าด้วยอาบัติที่พึงแสดงคืน)

ข้อ 1 ห้ามรับของเคี้ยวของฉันจากมือนางภิกษุณีมาฉัน 179

ข้อ 2 ให้ไล่นางภิกษุณีที่มายุ่งให้เขาถวายอาหาร  179

ข้อ 3 ห้ามรับอาหารในสกุลที่สงฆ์สมมติว่าเป็นเสขะ  180

ข้อ 4 ห้ามรับอาหารที่เขาไม่ได้จัดไว้ก่อนเมื่ออยู่ป่า 180

4. เสขิยกัณฑ์ (ว่าด้วยวัตรและจรรยามารยาทที่ภิกษุจะต้องศึกษา) 180

หมวดว่าด้วยความเหมาะสมแก่สมณเพศ สิกขาบทที่ 1-26  181-182

หมวดว่าด้วยการฉันอาหาร สิกขาบทที่ 1-30  182-183

หมวดว่าด้วยการแสดงธรรม สิกขาบทที่ 1-16  183

หมวดปกิณณกะ (เบ็ดเตล็ด) สิกขาบทที่ 1-3  183

5. ธรรมสำหรับระงับอธิกรณ์ 7 อย่าง  184

เล่มที่ 3 ชื่อภิกขุนีวิภังค์  (เป็นวินัยปิฎก)  184-185

1. ปาราชิกกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติปาราชิก)  185

ข้อ 1  ห้ามกำหนัดยินดีการจับต้องของบุรุษ  185

หน้า 15

ข้อ 3 ห้ามเข้าพวกภิกษุที่สงฆ์ขับจากหมู่  185

ข้อ 4 ห้ามเกี่ยวข้อง นัดหมาย เป็นต้นกับบุรุษ  186

2. สัตตรสกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติสังฆาทิเลส)  186

ข้อ 1  ห้ามก่อคดีในโรงศาลกับคฤหัสถ์และนักบวช  186

ข้อ 2 ห้ามให้บวชแก่หญิงที่เป็นโจร 186

ข้อ 3 ห้ามเข้าบ้าน ข้ามน้ำ  ค้างคืน  แต่ผู้เดียว 187

ข้อ 4  ห้ามสวดเปลื้องโทษโดยไม่บอกสงฆ์ที่สวดลงโทษ 187

ข้อ 5  ห้ามรับของเคี้ยวของฉันจากมือของบุรุษ  187

ข้อ 6  ห้ามพูดจูงใจให้นางภิกษุณีประพฤติย่อหย่อน  187

ข้อ 7  ห้ามพูดดูหมิ่นภิกษุณีสงฆ์เมื่อโกรธเคือง  188

ข้อ 8  ห้ามพูดติเตียนเมื่อถูกลงโทษโดยธรรม  188

ข้อ 9  ห้ามรวมกลุ่มกันประพฤติเสื่อมเสีย  188

ข้อ 10  ห้ามพูดยุยงนางภิกษุณีผู้ประพฤติผิด   188

3.  นิสสัคคิยกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติ นิสสัคคิยปาจิตตีย์ที่ต้องสละสิ่งของ) 189

บาตร

ข้อ 1  ห้ามสะสมบาตร  189

ข้อ 2  ห้ามอธิษฐานจีวรนอกกาลและแจกจ่าย  189

ข้อ 3  ห้ามชิงจีวรคืนเมื่อแลกเปลี่ยนกันแล้ว  189

ข้อ 4  ห้ามขอของอย่างหนึ่งแล้วขออย่างอื่นอีก  189

ข้อ 5 ห้ามสั่งซื้อของกลับกลอก  190

ข้อ 6  ห้ามจ่ายของผิดวัตถุประสงค์  190

ข้อ 7  ห้ามขอของมาจ่ายแลกของอื่น  190

ข้อ 8 ห้ามจ่ายของของคณะแลกของอื่น  190

ข้อ 9  ห้ามขอของของคณะมาจ่ายแลกของอื่น  191

จีวร

ข้อ 1  ห้ามขอผ้าห่มหนาวเกินราคา 16 กหาปณะ  191

ข้อ 2 ห้ามขอผ้าห่มฤดูร้อน ราคาเกิน 10  กหาปณะ  191

4. ปาจิตติยกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติปาจิตตีย์ ที่ไม่ต้องสละสิ่งของ)  191

กระเทียม

ข้อ 1  ห้ามฉันกระเทียม  192

ข้อ 2 ห้ามนำขนในที่แคบออก  192

ข้อ 3 ห้ามใช้ฝ่ามือตบกันด้วยความกำหนัด  192

ข้อ 4 ห้ามใช้สิ่งที่ทำด้วยยางไม้  192

ข้อ 5 ห้ามชำระลึกเกิน  2  ข้อนิ้ว  192

ข้อ 6 ห้ามเข้าไปยืนถือน้ำและพัดในขณะที่ภิกษุกำลังฉัน 193

ข้อ 7 ห้ามทำการหลายอย่างกับข้าวเปลือกดิบ  193

ข้อ 8 ห้ามทิ้งของนอกฝานอกกำแพง  193

ข้อ 9 ห้ามทิ้งของเช่นนั้นลงบนของเขียวสด  193

ข้อ 10 ห้ามไปดูฟ้อนรำขับร้อง  193

เวลากลางคืน

ข้อ 1  ห้ามยืนหรือสนทนาสองต่อสองกับบุรุษในที่มืด 193

ข้อ 2  ห้ามยืนหรือสนทนาสองต่อสองกับบุรุษในที่ลับ  194

ข้อ 3  ห้ามยืนหรือสนทนาสองต่อสองกับบุรุษในที่แจ้ง  194

ข้อ 4  ห้ามทำเช่นนั้นในที่อื่นอีก 194

ข้อ 5  ห้ามเข้าบ้านผู้อื่นแล้วเวลากลับไม่บอกลา  194

ข้อ 6  ห้ามนั่งนอนบนอาสนะโดยไม่บอกเจ้าของบ้าน  195

ข้อ 7  ห้ามปูลาดที่นอนในบ้านโดยไม่บอกเจ้าของบ้าน  195

ข้อ 8  ห้ามติเตียนผู้อื่นไม่ตรงกับที่ฟังมา  195

ข้อ 9  ห้ามสาปแช่งด้วยเรื่องนรกหรือพรหมจรรย์  195

ข้อ 10 ห้ามทำร้ายตัวเองแล้วร้องไห้   195

หน้า 16

ข้อ 1  ห้ามเปลือยกายอาบน้ำ   195

ข้อ 2  ห้ามทำผ้าอาบน้ำยาวใหญ่เกินประมาณ  196

ข้อ 3  ห้ามพูดแล้วไม่ทำ  196

ข้อ 4  ห้ามเว้นการใช้ผ้าซ้อนนอกเกิน 5  วัน 196

ข้อ 5  ห้ามใช้จีวรสับกับของผู้อื่น  196

ข้อ 6  ห้ามทำอันตรายลาภจีวรของสงฆ์  196

ข้อ 7  ห้ามยับยั้งการแบ่งจีวรอันเป็นธรรม  197

ข้อ 8  ห้ามใช้สมณจีวรแก่คฤหัสถ์หรือนักบวช  197

ข้อ 9 ห้ามทำให้กิจการชะงักด้วยความหวังลอยๆ  197

ข้อ 10  ห้ามคัดค้านการเพิกถอนกฐินที่ถูกธรรม  197

การนอนร่วม

ข้อ 1 ห้ามนอนบนเตียงเดียวกันสองรูป  198

ข้อ 2  ห้ามใช้เครื่องปูลาดและผ้าห่มร่วมกันสองรูป  198

ข้อ 3 ห้ามแกล้งก่อความรำคาญแก่นางภิกษุณี  198

ข้อ 4  ห้ามเพิกเฉยเมื่อศิษย์ไม่สบาย  198

ข้อ 5  ห้ามฉุดคร่านางภิกษุณีออกจากที่อยู่  198

ข้อ 6  ห้ามคลุกคลีกับคฤหบดีหรือบุตรคฤหบดี  198

ข้อ 7 ห้ามเดินทางเปลี่ยวตามลำพัง  199

ข้อ 8 ห้ามเดินทางเช่นนั้นนอกแว่นแคว้น  199

ข้อ 9 ห้ามเดินทางภายในพรรษา  199

ข้อ 10 ห้ามอยู่ประจำที่เมื่อจำพรรษาแล้ว  199

อาคารอันวิจิตร 

ข้อ 1 ห้ามไปดูพระราชวัง และอาคารอันวิจิตร เป็นต้น 199

ข้อ 2 ห้ามใช้อาสันทิและบัลลังก์  200

ข้อ 3 -ข้อ 4  ห้ามกรอด้าย  ห้ามรับใช้คฤหัสถ์  200

ข้อ 5  ห้ามรับปากแล้วไม่ระงับอธิกรณ์  200

ข้อ 6  ห้ามให้ของกินกับคฤหัสถ์ เป็นต้น ด้วยมือ  200

ข้อ 7  ห้ามใช้ผ้านุ่งสำหรับผู้มีประจำเดือนเกิน 3  วัน  200

ข้อ 9  ห้ามเรียนดิรัจฉานวิชชา 201

ข้อ 10 ห้ามสอนดิรัจฉานวิชชา  201

อาราม

ข้อ 1 ห้ามเข้าไปในวัดที่มีภิกษุโดยไม่บอกล่วงหน้า  201

ข้อ 2 ห้ามด่าหรือบริภาษภิกษุ  201

ข้อ 3 ห้ามบริภาษภิกษุณีสงฆ์  202

ข้อ 4 ห้ามฉันอีกเมื่อรับนิมนต์ หรือเลิกฉันแล้ว  202

ข้อ 5 ห้ามพูดกีดกันภิกษุณีอื่น  202

ข้อ 6 ห้ามจำพรรษาในอาวาสที่ไม่มีภิกษุ  202

ข้อ 7 ห้ามการขาดปวารณาในสงฆ์สองฝ่าย 203

ข้อ 8 ห้ามการขาดรับโอวาทและการขาดการอยู่ร่วม  203

ข้อ 9 ห้ามการขาดถามอุโบสถและการไปรับโอวาท  203

ข้อ 10 ห้ามให้บุรุษบีบฝี ผ่าฝี เป็นต้น  203

หญิงมีครรภ์

ข้อ 1 ห้ามให้บวชแก่หญิงมีครรภ์  203

ข้อ 2  ห้ามให้บวชแก่หญิงที่ยังมีเด็กดื่มนม  204

ข้อ 3 ห้ามให้บวชแก่นางสิกขมานา ซึ่งศึกษายังไม่ครบ 2  ปี  204

ข้อ 4  ห้ามให้บวชแก่นางสิกขมานาที่สงฆ์ยังไม่ได้สวดสมมติ  204

ข้อ 5  ห้ามให้บวชแก่หญิงที่มีสามีแล้ว แต่อายุยังไม่ถึง 12  ปี  204

ข้อ 6 ห้ามให้บวชแก่หญิงเช่นนั้นอายุครบ 12  แล้ว  แต่ยังไม่ได้ศึกษา 2  ปี  204

ข้อ 7  ห้ามให้บวชแก่หญิงเช่นนั้นที่ศึกษาปี 2  ปี แล้ว  แต่สงฆ์ยังไม่ได้สวดสมมติ  204

ข้อ 8 ห้ามเพิกเฉยไม่อนุเคราะห์ศิษย์ที่บวชแล้ว  205

ข้อ 9 ห้ามนางภิกษุณีแยกออกจากอุปัชฌายะคือไม่ติดตามครบ 2  ปี  205

ข้อ 10 ห้ามเพิกเฉยไม่พาศิษย์ไปที่อื่น   205

หญิงที่ยังไม่มีสามี 

ข้อ 1  ห้ามบวชให้แก่หญิงสาวอายุไม่ครบ 20 ปี  205

ข้อ 3 ห้ามบวชหญิงที่ศึกษาครบ 2  ปี แล้วแต่สงฆ์ยังมิได้สมมติ  206

ข้อ 4  ห้ามเป็นอุปัชฌาย์เมื่อพรรษาไม่ครบ 12  206

ข้อ 5  ห้ามเป็นอุปัชฌาย์โดยที่สงฆ์มิได้สมมติ  206

ข้อ 6  ห้ามรับรู้แล้วติเตียนในภายหลัง  206

ข้อ 7 ห้ามรับปากว่าจะบวชให้  แล้วกลับไม่บวชให้ 206

ข้อ 8 ห้ามรับปากแล้วไม่บวชให้ในกรณีอื่น  207

ข้อ 9 ห้ามบวชให้นางสิกขมานาที่ประพฤติไม่ดี  207

ข้อ 10 ห้ามบวชให้นางสิกขมานาที่มารดา บิดา หรือสามีไม่อนุญาต  207

ข้อ 11 ห้ามทำกลับกลอกในการบวช  207

ข้อ 12  ห้ามบวชให้คนทุกปี  208

ข้อ 13 ห้ามบวชให้ปีละ 2 คน  208

ร่มและรองเท้า

ข้อ 1 ห้ามใช้ร่มใช้รองเท้าเว้นแต่จะไม่สบาย  208

ข้อ 2  ห้ามไปด้วยยาน เว้นแต่ไม่สบาย  208

ข้อ 3 ห้ามใช้ผ้าหยักรั้ง  208

ข้อ 4  ห้ามใช้เครื่องประดับกายสำหรับหญิง  209

ข้อ 5 ห้ามอาบน้ำหอมและน้ำมีสี  209

ข้อ 6  ห้ามอาบน้ำด้วยแป้งงาอบ  209

ข้อ 7 ห้ามให้นางภิกษุณีทาน้ำมันหรือนวด  209

ข้อ 8 -ข้อ 9-ข้อ 10  ห้ามให้ผู้อื่นทาน้ำมันหรือนวด  209

ข้อ 11 ห้ามนั่งหน้าภิกษุโดยไม่บอกก่อน  209

ข้อ 12  ห้ามถามปัญหาภิกษุโดยไม่ขอโอกาส  210

ข้อ 13 ห้ามเข้าบ้านโดยไม่ใช้ผ้ารัดหรือผ้าโอบ  210

5. ปาฏิเทสนียกัณฑ์ (ว่าด้วยอาบัติที่พึงแสดงคืน)  210

ข้อ 1 ห้ามของโภชนะประณีต 8 อย่าง 210

7. อธิกรณสมถะ (ว่าด้วยธรรมสำหรับระงับอธิกรณ์ 7  อย่าง)  211

สรุปศีลของนางภิกษุณี  211

เล่ม 4 ชื่อมหาวรรค

(เป็นวินัยปิฎก)  211

1. มหาขันธกะ (หมวดใหญ่)  เหตุการณ์ตั้งแต่ตรัสรู้  212

ทรงโต้ตอบกับพราหมณ์ที่ชอบตวาดคน  212

ทรงเปล่งอุทานที่ต้นจิก 213

เหตการณ์ที่ต้นเกตก์ 213

เสด็จกลับไปที่ต้นไทรอีก  213

พระพรหมมาอาราธนา  213

ทรงแสดงธรรมครั้งแรก (ปฐมเทศนา)  213

ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร  มัชฌิมาปฏิปทา  213-214

ทรงแสดงอนัตตลักขณสูตร 214

ภิกษุปัญจวัคคีย์ได้เป็นพระอรหันต์  214

แสดงธรรมโปรดยสกุลบุตรกับครอบครัว  214

อนุปุพพิกถา  อุบาสก อุบาสิกาชุดแรก  214

ทรงส่งพระสาวกไปประกาศพระศาสนา  215

ทรงอนุญาตการบรรพชาอุปสมบท 215

ตรัสเรื่องความหลุดพ้นอย่างยอดเยี่ยม  215

โปรดสหาย(ภัททวัคคียกุมาร)  30 คน  215

โปรดชฎิล 3 พี่น้องและบริวาร(อุรุเวลากัสสป  นทีกัสสป และคยากัสสป)

ทรงแสดงปาฏิหาริย์ 215

ทรงแสดงอาทิตตปริยายสูตร  215-216

โปรดพระเจ้าพิมพิสาร  ทรงแสดงอนุปุพพิกถา  216

ประทานพระพุทธานุญาตให้มีวัด (อาราม)  216

สาริบุตร , โมคคัลลานะออกบวช  217

ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ  พระตถาคตทรงแสดงเหตุและความดับแห่งธรรมเหล่านั้น 217

ทรงอนุญาตให้มีอุปัชฌายะ  217

ทรงบัญญัติอุปัชฌายวัตร  217

ทรงปรับอาบัติ อนุญาตให้ประณามและขอขมา  218

ทรงวางวิธีประณามให้รัดกุม  218

ทรงอนุญาตการบวชเป็นการสงฆ์  218

ผู้บวชเพราะเห็นแก่ท้อง  218

ข้อบัญญัติเพิ่มเติมในการบวช  219

ทรงอนุญาตให้มีอาจารย์  219

อาจริยวัตรและอันเตวาสิกวัตร 219

การประณาม , การขอขมา , การยกโทษ  219

นิสสัยระงับจากอุปัชฌายะและอาจารย์   219

คุณสมบัติของอุปัชฌายะ 5 อย่าง 6  อย่าง  220

ข้อปฏิบัติต่อผู้เคยเป็นเดียรถีย์  220

ห้ามบวชให้คนเป็นโรค 5 ชนิด  220

ห้ามบวชให้ข้าราชการ  221

ห้ามบวชให้คนโจรที่มีชื่อ  221

ห้ามบวชโจรที่ทำลายเครื่องพันธนาการ  221

ห้ามบวชบุคคลที่ไม่สมควรอื่นอีก  221

ให้บอกสงฆ์เมื่อจะโกนศีรษะคนบวช  222

ห้ามบวชผู้มีอายุยังไม่ครบ 20 ปี  222

ข้อห้ามเกี่ยวกับสามเณร  222

ผ่อนผันเรื่องการถือนิสสัย   222

พระราหุลบวชเป็นสามเณร  222

ให้มีสามเณรรับใช้ได้เกิน 1 รูป  223

ศีล 10 ของสามเณร  223

การลงโทษสามเณร  223

เรื่องเกี่ยวกับการลงโทษ  223

ห้ามชวนสามเณรของภิกษุอื่นไปอยู่ด้วย  224

การให้สามเณรสึก  224

บุคคลที่ห้ามบวชอื่นๆอีก  224

ลักษณะที่ไม่ควรให้อุปสมบท (บวชเป็นพระ) อีก 20 ประเภท  224

ลักษณะที่ไม่ควรให้บรรพชา (เป็นสามเณร) 32  ประเภท  225

ข้อกำหนดเรื่องให้นิสสัยเพิ่มเติม  226

ข้อกำหนดเรื่องการอุปสมบท  226

ข้อบัญญัติในพิธีกรรมอุปสมบท  226

การปฏิบัติต่อผู้ทำผิด  226

การสวดปาฏิโมกข์เป็นอุโบสถกรรม  227

ข้อกำหนดเพิ่มเติมเกี่ยวกับปาฏิโมกข์  227

3. วัสสูปนายิกาขันธกะ (หมวดวันเข้าพรรษา) 231

ทรงอนุมัติการเลื่อนวันจำพรรษา  231

ทรงอนุญาตให้ไปกลับภายใน 7 วัน  231

ขาดพรรษาที่ไม่ต้องอาบัติ  232

ทรงอนุญาตการจำพรรษาในที่บางแห่ง  232

ทรงห้ามจำพรรษาในที่ไม่สมควร 232

ข้อห้ามอื่นๆ 233

4. ปวารณาขันธกะ (หมวดปวารณา) 233

เล่ม 5 ชื่อมหาวัคค์ (เป็นวินัยปิฎก)  234

1. จัมมขันธกะ (หมวดว่าด้วยหนัง)  234

ทรงอนุญาตรองเท้าใบไม้  235

ทรงห้ามรองเท้าที่ไม่ควร  235

ข้ออนุญาตและข้อห้ามเกี่ยวกับรองเท้า  235

ข้อห้ามเกี่ยวกับโคตัวเมีย  236

ข้อห้ามเกี่ยวกับยาน 236

ข้อห้ามเกี่ยวกับที่นั่งที่นอน 236

ห้ามสรวมรองเท้าเข้าบ้าน 236

พระโสณกุฏิกัณณะ  236

ข้ออนุญาตสำหรับชนบทชายแดน  237

2. เภสัชชขันธกะ (หมวดว่าด้วยยา)  237

ทรงอนุญาตเภสัช 5  และอื่นๆ  237

ทรงห้ามเก็บเภสัช 5 ไว้เกิน 7 วัน  239

ทรงอนุญาตของฉันบางอย่าง  239

ห้ามเก็บอาหารค้างคืนในทีอยู่ เป็นต้น  239

ทรงอนุญาตเรื่องการฉันหลายข้อ  239

ทรงห้ามทำการผ่าตัดหรือผูกรัดทวารหนัก  239

ทรงห้ามฉันเนื้อที่ไม่ควร  240

ทรงอนุญาตและไม่อนุญาตของฉันบางอย่าง  240

เสด็จแสดงธรรมที่ปาฏลิคามและโกฏิคาม   240

นางอัมพปาลีถวายป่ามะม่วง 240

สีหเสนาบดีเปลี่ยนศาสนา  240

ทรงถอนข้ออนุญาตสำหรับยามข้าวยาก  241

ทรงแสดงธรรมโปรดเมณฑกคฤหบดี  241

ทรงอนุญาตตามที่เมณฑกคฤหบดีขอร้อง  241

ทรงอนุญาตน้ำอัฏฐบาน (น้ำดื่ม 8 อย่าง)  242

ทรงอนุญาตผักและของเคี้ยวที่ทำด้วยแป้ง  242

ทรงห้ามและทรงอนุญาตอื่นอีก  242

ทรงแนะข้อตัดสิน 242

3. กฐินขันธกะ (หมวดว่าด้วยกฐิน) 243

อานิสงส์ 5  ของภิกษุผู้ได้ราลกฐิน  243

ทรงอนุญาตให้สวดประกาศกฐิน  243

ทรงแสดงเรื่องกฐินเป็นอันกราลและไม่เป็นอันกราล 243

ข้อกำหนดในการเดาะกฐิน 243

4. จีวรขันธกะ  (หมวดว่าด้วยจีวร)  244

ทรงอนุญาตเจ้าหน้าที่เกี่ยวกับจีวร  244

ทรงอนุญาตสีย้อมและวิธีการเกี่ยวกับจีวร  244

ทรงอนุญาตวิธีตัดจีวร  244

ทรงอนุญาตคำขอ 8 ประการของนางวิสาขา  245

ทรงอนุญาตผ้าอื่นๆ   245

ทรงอนุญาตและห้ามเกี่ยวกับจีวรอืก  245

พระพุทธเจ้าทรงพยาบาลภิกษุอาพาธ   245

การเปลือยกายและการใช้ผ้า  246

ทรงห้ามใช้จีวรที่มีสีไม่ควร  และห้ามใช้เสื้อหมวก ผ้าโพก  246

ทรงวางหลักเกี่ยวกับจีวรอีก  246

5.  จัมเปยยขันธกะ (ว่าด้วยเหตุการณ์ในกรุงจัมปา)  246

การทำกรรมที่ไม่เป็นธรรมและที่เป็นธรรม 246

อุกเขปนียกรรม (ยกจากหมู่)  247

ดัชชนียกรรม (ข่มขู่)  247

นิยสกรรม (ถอดยศหรือตัดสิทธิ) 247

ปัพพาชนียกรรม (ขับไล่)  247

ปฏิสารณียกรรม (ขอโทษคฤหัสถ์)  247

6. โกสัมพิขันธกะ (ว่าด้วยเหตุการณ์ในกรุงโกสัมพี)  248

(เป็นวินัยปิฎก)  248

1. กัมมขันธกะ (ว่าด้วยสัฆกรรม)   249

ลักษณะของผู้ที่ควรลงดัชชนียกรรม  250

การถูกลงโทษเป็นเหตุให้เสียสิทธิต่างๆ  250

การไม่ระงับ และระงับโทษ  250

พระเสยยสกะกับนิยสกรรม( การถอดยศ)  250

การลงโทษขับไล่ (ปัพพาชนียกรรม)  251

การลงโทษให้ขอขมาคฤหัสถ์ (ปฏิสารณียกรรม)  251

พระฉันนะะกับการยกเสียจากหมู่ (อุกเขปนียกรรม)  252

2. ปริวาสิกขันธกะ (ว่าด้วยผู้อยู่ปริวาส)  252

ตัดสิทธิภิกษุผู้อยู่ปริวาส  253

วัตร 94 ข้อของผู้อยู่ปริวาส  253-254

การเสียราตรี (รัตติเฉท)  255

การเก็บปริวาสและเก็บมานัตต์  255

3. สมุจจยขันธกะ (ว่าด้วยการรวบรวม)  255

เรื่องการออกจากอาบัติสังฆาทิเสส)  256

4. สมถขันธกะ  (ว่าด้ยวิธีระงับอธิกรณ์)  256

การระงับต่อหน้า  256

พระทัพพมัลลบุตรทำงานให้สงฆ์  256

การระงับด้วยยกให้ว่าเป็นผู้มีสติ  257

การระงับด้วยยกให้ว่าเป็นบ้า  257 

การระงับด้วยคำสารภาพของผู้ถูกฟ้อง  257

การระงับด้วยถือเสียงข้างมาก  257

การระงับด้วยการลงโทษ  257

การระงับด้วยให้เลิกแล้วกันไป  258

อธิกรณ์ 4  258

เล่มที่ 7 ชื่อจุลลวัคค์  (เป็นวินัยปิฎก)  259

1. ขุททดวัตถุขันธกะ (ว่าด้วยเรื่องเล็กๆน้อยๆ)  260

เรื่องเกี่ยวกับการอาบน้ำ  260

ห้ามใช้เครื่องประดับแบบคฤหัสถ์  260

ข้อห้ามทาหน้าทาตัว  ดูฟ้อนรำเสียงยาว  260

ห้ามใช้ผ้าขนแกะ  ข้อห้ามและอนุญาต เกี่ยวกับผลไม้  261

ตรัสสอนให้แผ่เมตตา  ห้ามตัดองคชาต  261

ข้อห้ามและอนุญาตเกี่ยวกับบาตร  261

ทรงอนุญาตมีดและเข็ม  262

ทรงอนุญาตและห้ามเกี่ยวกับไม้แบบหรือสะดึง  262

ทรงอนุญาตถุงใส่ของ  สายคล้องบ่า  ผ้ากรองน้ำ และมุ้ง  262

ทรงอนุญาตการจงกรมและเรือนไฟเป็นต้น   262

เรื่องที่นั่ง  ที่นอน  และที่ใส่อาหาร   263

ห้ามฉันอาหาร  ดื่มน้ำในภาชนะเดียวกันเป็นต้น  263

การลงโทษคว่ำบาตรแก่วัฑฒะลิจฉวี   263

เรื่องผ้าขาวที่ไม่ให้เหยียบและเหยียบได้  264

นางวิสาขาถวายของใช้  264

ทรงอนุญาตและห้ามใช้ร่ม  264

ทรงห้ามและอนุญาตไม้คาน สาแหรก  264

เรื่องอาเจียน และเมล็ดข้าว  265

ทรงอนุญาตมีดตัดเล็บ เป็นต้น   265

เรื่องผมและหนวดเครา   265

เครื่องใช้เบ็ดเตล็ด  265

เครื่องใช้ที่เป็นผ้า  เรื่องหาบหาม  266

การเคี้ยวไม้สีฟัน  ห้ามจุดป่าและขึ้นต้นไม้  266

ห้ายยกพุทธวจนะขึ้นโดยฉันท์  267

ห้ามเรียนห้ามสอนโลกายตะและดิรัจฉานวิชชา  267

ห้ามถือโชคลางแต่ไม่ขัดใจคนอื่น  267

ห้ามฉันกระเทียม  267

ทรงอนุญาตที่ถ่ายปัสสวะอุจจาระ  267

ทรงห้ามประพฤติอนาจาร   268

ทรงอนุญาตเครื่องใช้   268

2. เสนาสนขันธกะ (ว่าด้วยที่อยู่อาศัย)  268

ทรงอนุญาตที่อยู่ 5 ชนิด   268

เครื่องนั่งเครื่องนอน  268

ตั้งภิกษุผู้ควบคุมการก่อสร้าง  269

ลำดับอาวุโส บุคคลผู้ไม่ควรไหว้ 10 ประเภท  269

บุคคลผู้ควรไหว้ 3  ประเภท  269

มณฑปที่สร้างอุทิศสงฆ์    269

ที่นั่งต่างชนิดของคฤหัสถ์  270

การถวายเชตวนาราม  270

ปัญหาลำดับอาวุโสเพิ่มเติม  270

การจัดสรรที่อยู่อาศัย  270

การนั่งต่ำนั่งสูง  271

ปราสาทและเครื่องนั่งนอนต่างๆ   271

ปัญหาเรื่องที่อยู่อาศัยเกิดขึ้นอีก   271

สิ่งที่จะสละ (ให้ใครๆ)ไม่ได้ 5 หมวด  271

การควบคุมการก่อสร้าง  272

การขนย้ายของใช้และรักษาที่อยู่อาศัย  272

อาหารและการแจกอาหาร  272

เจ้าหน้าที่ทำการสงฆ์อื่นๆ  272

3. สังฆเภทขันธกะ (ว่าด้วยสงฆ์แตกกัน)  273

พระเทวฑัตคิดการใหญ่   273

พระเทวฑัตขอปกครองคณะสงฆ์  273

ตรัสให้ขออนุมัติสงฆ์ประกาศเรื่องพระเทวฑัต  273

พระเทวฑัตยุให้ขบถ  273

การประทุษร้ายพระพุทธเจ้าครั้งแรก  273

การประทุษร้ายครั้งที่ 2  และ 3  274

พระเทวฑัตเสนอข้อปฏิบัติ 5  ข้อ  274 

การทำสงฆ์ให้แตกกัน  275

พระเทวฑัตอาเจียนเป็นโลหิต  275

ความร้าวและความแตกกันของสงฆ์  275

ใครทำให้สงฆ์แตกกันได้และไม่ได้  275

เหตุเป็นเครื่องทำให้สงฆ์แตกกันและสามัคคี  275

การทำสงฆ์ให้แตกกันที่ทำให้ไปอบายและไม่ไปอบาย  276

หน้า 21

อาคันตุกวัตร (ข้อปฏิบัติของผู้มา)  276

อาวาสิกวัตร (ข้อปฏิบัติของภิกษุเจ้าถิ่น)  276

คมิกวัตร (ข้อปฏิบัติของภิกษุผู้จะเดินทางจากไป)  276

วัตรในโรงฉัน (ภัตตัคควัตร)  277

วัตรของภิกษุผู้เที่ยวบิณฑบาต (ปิณฑจาริกวัตร)  277

วัตรของภิกษุผู้อยู่ป่า (อารัญญกวัตร)   277

เสนาสนวัตร วัตรเกี่ยวกับที่อยู่อาศัย   278

วัตรในเรือนไฟ (ชันตาฆรวัตร)  278

วัตรเกี่ยวกับส้วม (วัจจกุฎีวัตร)  278

วัตรเกี่ยวกับอุปัชฌายะ (อุปัชฌายวัตร)  279

ข้อปฏิบัติต่อสัทธิวิหาริก ( สิทธิวิหาริกวัตร)  279

ข้อปฏิบัติต่ออาจารย์ (อาจริยวัตร)  279

ข้อปฏิบัติต่ออันเตวาสิก ( อันตวาสิกวัตร)  279

5. ปาฏิโมกขฐปนขันธกะ (ว่าด้วยการงดสวดปาฏิโมกข์)  279

พระอานนท์กราบทูลขอให้ทรงแสดงปาฏิโมกข์  279

ต่อจากนั้นไม่ทรงแสดงปาฏิโมกข์อีก  280

การโจทฟ้อง  280

6. ภิกขุนีขันธกะ (ว่าด้วยนางภิกษุณี)  280

ทรงอนุญาตการบวชภิกษุณี  281

การศึกษาสิกขาบท  281

ลักษณะตัดสินธรรมวินัย 8 ประการ  281

เรื่องเกี่ยวกับปาฏิโมกข์ละสังฆกรรม  281

การลงโทษภิกษุด้วยการไม่ไหว้  281

การลงโทษนางภิกษุณี  282

การให้โอวาทนางภิกษุณี  282

ข้อห้ามเบ็ดเตล็ด  282

7. ปัญจสติกขันธกะ (ว่าด้วยพระอรหันต์ 500 รูปในการทำสังคายนาครั้งที่ 1 )  282

การทำสังคายนาครั้งที่ 1 282

การถอนสิกขาบทเล็กน้อย  283

พระอานนท์ถูกปรับอาบัติ  283

พระปุราณะไม่คัดค้าน  แต่ถือตามที่ฟังมาเอง 283

ลงพรหมทัณฑ์พระฉันนะ  283

8. สัตตสติกขันธกะ  (ว่าด้วยพระอรหันต์ 700 รูป ในการสังคายนาครั้งที่ 2 )  284

พระยสะ กากัณฏกบุตร คัดค้าน  284

การสังคายนาครั้งที่ 2  284

เล่มที่ 8 ชื่อ ปริวาร (เป็นวินัยปิฎก)  285

1. อธิบายประเด็นต่างๆเกี่ยวกับศีลของภิกษุ   285

2. อธิบายประเด็นต่างๆเกี่ยวกับศีลของภิกษุณี   285

3. อธิบายสมุฏฐานแห่งอาบัติ  286

4. คำถามคำตอบว่าอะไรมีเท่าไร  286

5. คำวินิจฉัย 20 ประเด็น  286

6. คำถามคำตอบใน 22 ขันธกะ  286

7. คำถามคำตอบเกี่ยวกับวินัยหมวด 1-11  286

8. คำถามคำตอบเรื่องอุโบสถ เป็นต้น  286

9. ความมุ่งหมายแห่งการบัญญัติสิกขาบท   286

10. ชุมนุมคำฉันท์ช่วยความจำ  286

11. ประเภทแห่งอธิกรณ์  287

12. ประชุมคำฉันท์ช่วยความจำอีกตอนหนึ่ง  287

13. วิธีโจทฟ้อง  287

14. สงครามเล็ก(จูฬสงคราม)  287

15. สงครามใหญ่ (มหาสงคราม)  287

16. ประเภทแห่งกฐิน  287

17. หมวด 5 ต่างๆที่ตรัสตอบพระอุบาลี  287

18. สมุฏฐานแห่งอาบัติและการออกจากอาบัติ  287

19. ชุมนุมคำฉันท์ช่วยความจำตอนที่ 2  288

20. คาถาเหงื่อแตก  288

21. หมวด 5 ของเรื่องต่างๆ  288

สุตตันตปิฎก

สุตตันตปิฎก ตั้งแต่เล่ม 9  ถึงเล่ม 33 รวม 25  เล่ม  288

เล่มที่ 9 ชื่อทีฆนิกาย สีลขันธวัคค์ (เป็นสุตตันตปิฎก)  288

1. พรหมชาลสูตร (ว่าด้วยข่ายอันประเสริฐ)   289

ศีลอย่างเล็กน้อย (จูฬศีล)  289

ศีลอย่างใหญ่ (มหาศีล)  290

ทิฏฐิ 62 ประการ  291

ความเห็นปรารภเบื้องต้น 18   291

ความเห็นปรารภเบื้องปลาย 44  292

2. สามัญญผลสูตร (ว่าด้วยผลของความเป็นสมณะ)  293

กุลบุตรเลื่อมใสแล้วควรปฏิบัติอย่างนี้  294

วิชชา 8 ประการ  294-295

3. อัมพัฏฐสูตร  (ว่าด้วยการโต้ตอบกับอัมพัฏฐมาณพ)  295

กล่าวถีงประวัติศาสตร์แห่งศากยวงศ์  295

การลงโทษด้วยการโกนศีรษะโล้น  296

ผู้ใดสมบูรณ์ด้วยวิชชาจรณะผู้นั้นประเสริฐสุดในเทวดาและมนุษย์   297

4. โสณทัณฑสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์ ชื่อโสณทัณฑะ)  298

คุณลักษณะของพราหมณ์ 5 ประการ  299

ศีลกับปัญญา  ที่ใดมีศึลที่นั่นมีปัญญา   300

ความเห็นการแทรกแซงความเชื่อถือของพราหมณ์  301

5. กูฏทันตสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์ฟันเขยิน)    301

การบูชายัญโดยวิธีสังคมสงเคราะห์  301

การปกครองให้ได้ผลดีทางเศรษฐกิจลดโจรผู้ร้าย  301

สิ่งที่ริเริ่มน้อยกว่า  แต่มีผลมากกว่า  302

6. มหาลิสูตร (ว่าด้วยเจ้าลิจฉวีชื่อมหาลิ)  303

เรื่องตาทิพย์  หูทิพย์   303

ธรรมที่สูงกว่า  คือการทำกิเลสอาสวะให้สิ้นไป  303

7. ชาลิยสูตร (ว่าด้วยชาลิยปริพพาชก) ตรัสเรื่องชีวะ กับสรีระ 304

8. มหาสีหนาทสูตร (ว่าด้วยการบรรลือสีหนาท)  304

สมณะย่อมเจริญทำให้แจ้งศีล สมาธิ ปัญญา  305

การเจริญเมตตาทำให้แจ้งเจโตวิมุตติ  ปัญญาวิมุตติ  ยากยิ่งกว่าการบำเพ็ญตบะทุกชนิด  305

เรื่องอัตตา  สัญญา  306

กุลบุตรออกบวชแล้วบำเพ็ญสมาธิได้ฌาณ 1,2,3,4 อรูปฌาณ 1,2,3  แสดงสัญญาอันหนึ่งดับไป สัญญาอันหนึ่งเกิดขึ้นแทน  307

ข้อซักถามเพิ่มเติมเรื่องอัตตา , สัญญา   307-308

พุทธเจ้าไม่พยากรณ์สัตว์ตายแล้วเกิดหรือไม่เกิด  โลกเที่ยงหรือไม่เที่ยงตามทิฏฐิ 10  308

ทรงชี้แจ้งเรื่องแสดงธรรมแง่เดียว  หลายแง่  309

ทรงแสดงธรรมแง่เดียวคือทุกข์  เหตุให้เกิดทุกข์  ความดับทุกข์  ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์  309

อัตตาหยาบ  อัตตภาพในรูปภพ  อรูปภพ  309

ถ้อยคำเรื่องอัตตา  ตถาคตก็พูดด้วยแต่ไม่ยึดถือ  310

10. สุภสูตร ( ว่าด้วยสุภมาณพ)  310

พระอานนท์อธิบายศีล  สมาธิ  ปัญญา  310

11. เกวัฏฏสูตร (ทรงแสดงธรรมเรื่องปาฏหาริย์ 3  แก่บุตรคฤหบดีชื่เกวัฏฏะ)  311

อนุสาสนีปาฏิหาริย์  311

ธาตุ 4  จะดับโดยไม่เหลือในที่ไหน  311

12. โลหิจจสูตร (ว่าด้วยโลหิจจพราหมณ์)  311

ทรงแก้ความเห็นผิด  ที่ว่าการบอกธรรมแก่คนอื่น จัดเป็นความโลภ  311

ศาสดา 3 ประเภท , ศาสดาไม่ควรติ  312

13. เตวิชชาสูตร (ว่าด้วยไตรเวท)  313

คำสนทนาของมาณพ 2  คน  313

ข้อตรัสซักถาม  ทางนำไปสู่ความเป็นผู้ร่วมกับพระพรหมนั้น  เหมือนคนตาบอดจูงคนตาบอด  313

อุปมา 5 ข้อ คุณสมบัติพระพรหมกับพราหณ์  314

มาณพถามถึงทางไปสู่พระพรหม มีศีล ละนิวรณ์ 5  แผ่เมตตาจิตไป 4 ทิศ ปฏิบัติอย่างนี้ชื่อว่าเข้ากันได้กับพระพรหม  315

1. มหาปทานสูตร (ว่าด้วยข้ออ้างใหญ่)  316

ประวัติพระพุทธเจ้า 7 องค์ พระวิปัสสี , พระสิขี, พระเวสสภู, พระกกุสันธะ, พระโกนาคมนะ, พระกัสสปะ  316-317

พระองค์เอง (พระโคตมะ)   ธรรมดาพระโพธิสัตว์  318

วิปัสสีกุมารประสูตร- จนถึงเสด็จออกผนวช  319

พระวิปัสสีตรัสรู้และแสดงธรรม  319

2. มหานิทานสูตร (ว่าด้วยต้นเหตุใหญ่)  319

ปฏิจจสมุปบาท  อะไรเป็นปัจจัยแห่งอะไร  319-320

การบัญญัติและไม่มีบัญญัติอัตตา  321

ความคิดเห็นเรื่องเวทนาเกี่ยวกับอัตตา   321

พระอรหันต์ไม่ติดอยู่ในสมมติบัญญัติ  321

ที่ตั้งแห่งวิญญาณ 7 อย่าง  321

อายตนะ 2  พวกมีวิญญาณไม่ปรากฏ กับปรากฏ แต่ไม่ชัด  322

ผู้หลุดพ้นด้วยปัญญา วิโมกข์ (ความหลุดพ้น) 8  สรุปเกี่ยวกับวิโมกข์ 8  322-323

3. มหาปรินิพพานสูตร (ว่าด้วยมหาปรินิพพานของพระพุทธเจ้า)  323

วัชชีอปริหานิยธรรม (ธรรมะอันเป็นที่ตั้งแห่งความไม่เสื่อมของชาววัชชี ) 7 ประการ  323

เสด็จสวนมะม่วงหนุ่มและเมืองนาฬันทา  324

เสด็จปาฏลิคาม (แสดงความวิบัติจากศีล)  324

เสด็จโกฏิคามและนาทิกคาม (แสดงอริยสัจจ์ , ไตรสิกขา)  324

เสด็จป่ามะม่วงของนางอัมพปาลี(แสดงสติปัฏฐาน 4 )  324

เสด็จจำพรรษา ณ เวฬุวคาม (ทรงประชวรตรัสเตือนให้พึ่งตน  พึ่งธรรม  และสอนสติปัฏฐาน 4)  325

ทรงปลงอายุสังขาร  มารอาราธนาให้นิพพาน  325

เสด็จป่ามหาวันประชุมภิกษุสงฆ์ (แสดงอภิญญา-เทสิตธรรม- โพธิปักขิยธรรม)  37 ประการ  326

เสด็จหัตถิคาม  อัมพคาม  ขัมพุคาม และโภคนคร  326

เสด็จกรุงปาวา  ฉันอาหารของนายจุนทะ  326

ทรงประชวรลงพระโลหิต  ระหว่างเสด็จสู่กรุงกุสินารา  326

อาหารที่ถวายก่อนตรัสรู้และก่อนปรินิพพานมีผลมาก  327

สถานที่ควรสังเวช 4 แห่ง  327

วิธีปฏิบัติในสตรีและพระพุทธสรีระ  327

ผู้ควรแก่สตูป  327

ตรัสสรรเสริญพระอานนท์  327

ตรัสปลอบว่าเป็นธรรมดาที่จะต้องพลัดพลากจากของรักของชอบใจ  327

ตรัสเรื่องกรุงกุสินารา (เมืองที่พระพุทธเจ้าปรินิพพาน) 328

โปรดสุภัททปริพพาชก(  พระสาวกองค์สุดท้าย)  328

พระดำรัสตรัสสั่ง  ธรรมและวินัยจักเป็นพระศาสดาของท่านทั้งหลาย  328

ทรงเปิดโอกาสให้ซักถาม  328

ปัจฉิมโอวาท  สังขารทั้งหลายมีความเสื่อมไปเป็นธรรมดา   จงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อม (สมบูรณ์) เถิด  328

ลีลาในการปรินิพพาน (นิพพานในระหว่างแห่งรูปฌาณและอรูปฌาณ)  329

การถวายพระเพลิง (เหตุที่พระมหากัสสปได้ปรารถเสนอให้สงฆ์ทำสังคายนา)  329

4. มหาสุทัสสนสูตร (ว่าด้วยพระเจ้าสุทัสสนะจักรพรรดิ์)  329

รัตนะ 7 ประการ  329

การบำเพ็ญฌาณและพรหมวิหาร  330

ตรัสสรูปเป็นคำสอน  330

5. ชนวสภสูตร (ว่าด้วยยักษ์ชื่อชนวสภะ)  331

ภาษิตของสนังกุมารพรหม  331

6. มหาโควินทสูตร (ว่าด้วยมหาโควินทพราหมณ์)  332

แคว้น 7 แคว้นพร้อมทั้งราชธานี  333

7. มหาสมยสูตร  (ว่าด้วยการประชุมใหญ่) 333

เทพชั้นสุทธาวาส  และเทวดาทุกชั้น เข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า  333

8. สักกปัญหสูตร (ว่าด้วยปัญหาของท้าวสักกะ)  334

ท้าวสักกะ (พระอินทร์)กับปัญจสิขะ บุตรคนธรรพ์เข้าเฝ้ากราบทูลถามปัญหา 10 ข้อ  334-336

9. มหาสติปัฏฐานสูตร (ว่าด้วยการตั้งสติอย่างใหญ่)  336

การพิจารณากายแบ่งออกเป็น 6 ส่วน  336

การพิจารณาเวทนา (ความรู้สึกอารมณ์) 9 อย่าง  337

การพิจารณาจิต 16 อย่าง  337

การพิจารณาธรรมแบ่งออกเป็น 5 ส่วน  337

อานิสงส์สติปัฏฐาน  337

10. ปายาสิราชัญญสูตร (ว่าด้วยพระเจ้าปายาสิ)  337

ข้อโต้ตอบเรื่องโลกอื่นมีหรือไม่ 9 ข้อ  338-340

ข้ออุปมาเพื่อให้สะดวกเห็นผิด 4 ข้อ  341

เล่มที่ 11  ชื่อทีฆนิกาย ปาฏิกวัคค์  (เป็นสุตตันตปิฎก)  342

1. ปาฏิกสูตร  (ว่าด้วยชีเปลือยบุตรแห่งปาฏิกะช่างทำถาด)  343

การแสดงฤทธิ์ไม่ทำให้สิ้นทุกข์ได้  343

เรื่องชีเปลือยชื่อโกรักขัตติยะ  343

รื่องชีเปเลือยชื่อกฬารมัชฌกะ  344

เรื่องชีเปลือยชื่อปาฏิกบุตร  344

เรื่องของสิ่งที่เลิศหรือเป็นต้นเดิม (อัคคัญญะ)  344

2. อุทุมพริกสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ในปริพพาชการาม  ซึ่งนางอุทุมพริกาสร้างถวาย)  345

สันธานคฤหบดี  นิโครธปริพาชก  346

วิธีบำเพ็ญตบะที่เป็นยอด  348

3.  จักกวัตติสูตร (ว่าด้วยพระเจ้าจักรพรรดิ์)   348

วัตรของพระเจ้าจักรพรรดิ์  349

ความผิดพลาดในพระราชาองค์ที่ 8  350

อายุลด  อธรรมเพิ่ม  350

เหลืออายุ 10 ปี  เกิดมิคสัญญี  350

กลับเจริญขึ้นอีก  351

พระเจ้าจักรพรรดิ์อีกพระองค์หนึ่ง, พระเจ้าสังขะ  351

พระเมตไตรยพุทธเจ้า  351

อัคคัญญสูตร(ว่าด้วยสิ่งที่เลิศหรือเป็นต้นเดิม)  352

บุตรตถาคต  352

แสดงความเป็นมาของโลก  353

อาหารชั้นแรก  353

เพศหญิงเพศชาย , การสะสมอาหาร  353

อกุศลธรรมเกิดขึ้น กษัตริย์เกิดขึ้น   353

เกิดพราหมณ์ , แพทย์ , ศูทร   354

สมณมณฑล , การได้รับผลเสมอกัน  354

5. สัมปสาทนียสูตร (ว่าด้วยคุณธรรมที่น่าเลื่อมใสของพระพุทธเจ้า)  355

พระสาริบุตรแสดงความแน่ใจ  356

พระสาริบุตรแสดงข้อน่าเลื่อมใส 15 ข้อ  356

คำของพระอุทายี   357

6. ปาสาทิกสูตร (ว่าด้วยพระธรรมเทศนาที่น่าเลื่อมใส)  357

ศาสดา , หลักธรรม , สาวก  358

พรหมจรรย์บริบูรณ์หรือไม่  358

ตรัสแนะให้จัดระเบียบหรือสังคายนาพระธรรม  359

ตรัสแนะลักษณะสอบสวนพระธรรม  359

อาสวะปัจจุบันกับอนาคต   359

ตรัสแนะข้อโต้ตอบกับเจ้าลัทธิอื่น  360

ไม่ทรงอนุมัติทิฏฐิต่างๆ เพราะเหตุไร  361

ลักขณสูตร (ว่าด้วยมหาปุริสลักขณะ 32 ประการ)  361

8. สิงคาลกสูตร (ว่าด้วยสิงคาลกมาณพ)362

ธรรมะของผู้ครองเรือน   362

กรรมกิเลส 4 ,  ไม่ทำความชั่ว   โดยฐานะ 4  362

อบายมุข 6  362

มิตรเทียม , มิตรแท้ 4 ประเภท  363

ทิศ 6 คือบุคคล 6 ประเภท  363

9. อาฏานาฏิยสูตร(ว่าด้วยการรักษาในอาฏานาฏานคร) 363

ท้าวจาตุมหาราชกราบทูลการรักขา " ปริตร"  สำหรับคุ้มครองป้องกันภัยแก่บริษัท 4  364

10. สังคีติสูตร (ว่าด้วยการร้อยกรองหรือสังคายนาคำสอน)  364

ต้วอย่างสังคายนาธรรมหมวด 1-หมวด 10  365-366

11. ทสุตตรสูตร (ว่าด้วยหมวดธรรมอันยิ่งขึ้นไปจนถึงสิบ)  366

ธรรมหมวด 1- หมวด 10  366-367

เล่มที่ 12 ชื่อมัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ (เป็นสุตตันตปิฎก)  368

1.  มูลปริยายสูตร (ว่าด้วยเรื่องราวอันเป็นมูลแห่งธรรมทั้งปวง)  368

ปุถุชน 1 นัย , พระเสขะ 1 นัย ,  พระขีณาสพ 4 นัย, พระศาสดา 2 นัย  369

2. สัพพาสวสังวรสูตร( ว่าด้วยการสำรวมระวังอาสวะทุกชนิด)  369

3. ธัมมทายาทสูตร  (ว่าด้วยผู้รับมรดกธรรม)  369

พระพุทธภาษิต  และภาษิตพระสาริบุตร  369

4.  ภยเภรวสูตร (ว่าด้วยความกลัวและสิ่งที่น่ากลัว)  370

ความคิด 16 ข้อ  370

การเผชิญความกลัว  370

บางพวกหลงวันหลงคืน   371

ทรงแสดงข้อปฏิบัตของพระองค์  371

5. อนังคณสูตร (ว่าด้วยบุคคลผู้ไม่มีกิเลส)  371

คำถามคำตอบของพระโมคคัลลานะกับพระสาริบุตร  371

6. อากังเขยยสูตร( ว่าด้วยความหวังของภิกษุ)  372

7. วัตถูปมสูตร (อุปมาด้วยผ้าที่ย้อมสี)  372

อุปกิเลส 16 ประการ  372

8. สัลเลขสูตร ( ว่าด้วยการขัดเกลากิเลส)  373

อัตตวาทะ ,  โลกวาทะ  373

เพียงคิดในความดียังมีอุปการะมาก  373

คนจมในหล่มอุ้มคนจมด้วยกันไม่ได้  373

9. สัมมาทิฏฐิสูตร( ว่าด้วยความเห็นชอบ)  374

พระสาริบุตรแสดงความเห็นชอบ 15 ข้อ  374

10. สติปัฏฐานสูตร (ว่าด้วยการตั้งสติ 4 ประการ)  374

ดูรายละเอียด หน้า 336  มหาสติปัฏฐานสูตร

11.  จูฬสีหนาทสูตร (ว่าด้วยการบรรลือสีหนาทเล็ก)  374

พระพุทธภาษิต 5 ข้อ  374-375

12. มหาสีหนาทสูตร (ว่าด้วยการบรรลือสีหนาทใหญ่)  375

กำลังของพระตถาคต 10 ประการ  376

ความแกล้วกล้า 4 ( เวสารัชชะ 4)  376

บริษัท 8, กำเนิด 4 , คติ 5  376

การประพฤติพรหมจรรย์มีองค์ 4  377

การทรมานพระองค์อย่างอื่นอีก  377

ทรงทดลองความบริสุทธิ์เพราะเหตุต่างๆ 377

ความบริสุทธิ์มีได้ด้วยอาหาร?    377

คนหนุ่มจึงมีปัญญาจริงหรือ ?  378

13.  มหาทุกขักขันธสูตร (ว่าด้วยกองทุกข์สูตรใหญ่)  378

เรื่องต่างๆของกาม  378-379

14.จูฬทุกขักขันธสูตร (ว่าด้วยกองทุกขสูตรเล็ก)  379

15. อนุมานสูตร (ว่าด้วยการอนุมาน)  380

ภาษิตพระมหาโมคคัลลานะ  380

16. เจโตขีลสูตร (ว่าด้วยกิเลสที่เปรียบเหมือนตอของจิต)  380

17. วนปัตถสูตร (ว่าด้วยการอยู่ป่าของภิกษุ)  381

ภิกษุอยู่ป่า 4 ประเภท  381

18. มธุปิณฑิกสูตร (ว่าด้วยธรรมะที่น่าพอใจ เหมือนขนมหวาน)  381

ทรงมีวาทะอย่างไร  381

คำอธิบายของพระมหากัจจานะ 8 ข้อ  382

19. เทวธาวิตักกสูตร (ว่าด้วยความตรึกสองทาง)  382

ความคิดฝ่ายชั่ว ฝ่ายดี  382

20. วิตักกสัณฐานสูตร (ว่าด้วยที่ตั้งของความตรึกหรือความคิด)  383

การใส่จิตนิมิต  5 ประการ  383

21. กกจูปมาสูตร ( สูตรเปรียบด้วยเลื่อย)  384

ทางแห่งถ้อยคำ 5 ประเภท  384

โอวาทเปรียบเทียบกับเลื่อย  385

22. อลคัททูปมสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยงูพิษ)  385

ผู้เรียนธรรมที่ไม่ดี  385

ธรรมอุปมาด้วยแพ  385

23. วัมมิกสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยจอมปลวก)  386

24. รถวินิตสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยรถ 7 ผลัด)  386

25. นิวาปสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยเหยื่อหรืออาหารสัตว์)  367

26. ปาสราสิสูตร ( ข้อเปรียบเทียบด้วยบ่วงดักสัตว์)  387

การแสวงหาพระนิพพาน  387

27. จูฬหัตถิปโทปมสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยรอยเท้าช้าง สูตรเล็ก)  388

รอยตถาคต-รอยเท้าช้าง  389

28. มหาหัตถิปโทปมสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยรอยเท้าช้าง สูตรใหญ่)  389

29. มหาสาโรปมสูตร (ข้อเปรียบเทียบด้วยแก่นไม้ สูตรใหญ่)  389

แก่นพระพุทธศาสนา  390

31. จูฬโคสิงคสาลสูตร (ว่าด้วยป่าไม้สาละชื่อโคสิงคะ สูตรเล็ก)  390

การกราบทูลของพระอนุรุทธ์ เป็นต้นต่อพระพุทธเจ้า  390

32. มหาโคสิงคสาลสูตร (ว่าด้วยป่าไม้สาละชื่อโคสิงคะ สูตรใหญ่)  391

ป่างามสำหรับภิกษุเช่นไร  391

ผู้ยังไม่บรรลุอะไรเลยก็สำคัญอยู่มาก  391

33. มหาโคปาลสูตร(ข้อเปรียบเทียบด้วยคนเลี้ยงโค สูตรใหญ่) 391

คุณสมบัติ 11 ข้อของคนเลี้ยงโค  392

34. จูฬโคปาลสูตร ( ข้อเปรียบเทียบด้วยคนเลี้ยงโค สูตรเล็ก)  392

การนำโคข้ามน้ำ  392

35. จูฬสัจจกสูตร (ว่าด้วยสัจจกนิครนถ์ สูตรเล็ก)  393

การโต้ตอบระหว่างสัจจกนิครนถ์ กับพระพุทธเจ้า  393

36. มหาสัจจกสูตร (ว่าด้วยสัจจกนิครนถ์ สูตรใหญ่)  394

เมื่อได้รับทุกเวทนาเป็นโรคขาแข็ง , หัวใจแตก , อาเจียนเป็นโลหิต ,จิตฟุ้งสร้าน, เป็นบ้า  394

อบรมกาย-อบรมจิตอย่างไร  394

พุทธประวัติเมื่อออกผนวช  395

อบรมกาย (วิปัสสนา), อบรมจิต (สมถะ)  395

การทรมานพระกาย , ทรงตรัสรู้ , แสดงธรรม  396

37. จูฬตัณหาสังขยสูตร (ว่าด้วยความสิ้นไปแห่งตัณหา สูตรเล็ก)  397

ตรัสตอบท้าวสักกะ  เรื่องความหลุดพ้น เพราะสิ้นตัณหา  397

พระโมคคัลลานะเอาหัวแม่เท้าเขี่ยประสาทเวชยันต์ในชั้นดาวดึงส์397

วิญญาณเกิดเพราะอาศัยอะไร  397-398

เรื่องภูตะ, อาหาร4  398

การตั้งครรภ์ (เพราะประชุมเหตุ 3 อย่าง)  398

39. มหาอัสสปุรสูตร( ว่าด้วยคำสอนในนิคมชื่ออัสสปุระ สูตรใหญ่)  399

คำสอนสมณะ 10 ข้อ  399

40. จูฬอัสสปุรสูตร (ว่าด้วยคำสอนในนิคม ชื่ออัสสปุระ สูตรเล็ก)  400

มลทินของสมณะ 12 อย่าง  400

41. สาเลยยกสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์คฤหบดี ชาวบ้านสาละ )  401

เทวโลก , พรหมโลก  401

42. เวรัญชกสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์คฤหบดี ชาวเมืองเวรัญชา)  402

43. มหาเววทัลลสูตร (ว่าด้วยเวทัลละคือการโต้ตอบด้วยใช้ความรู้ สูตรใหญ่)  402

คำถามคำตอบ 17 ข้อ  402-405

วิญญาณรู้แจ้งสุข , ทุกข์ , ไม่ทุกข์ไม่สุข  402

44. จูฬธัมมสมาทานสูตร (ว่าด้วยการสมาทานธรรมะ สูตรเล็ก)  407

การสมาทานธรรมะ 4 ข้อ  407

46. วิมังสกสูตร (ว่าด้วยภิกษุผู้พิจารณา สอบสวน )  409

ทรงสอนสาวกให้สอบสวนพิจารณาในพระตถาคต  409

48. โกสัมพิยสูตร (ว่าด้วยภิกษุชาวกรุงโกสัมพี)  410

ตรัสสอนภิกษุที่ทะเลาะวิวาทกัน  410

พรหมนิมันตนิกสูตร (ว่าด้วยการเชื้อเชิญของพรหม)  411

ตรัสตอบกับมารที่เข้าสิงพรหมปาริสัชชะ  412

มารตัชชนียสูตร (ว่าด้วยมารถูกคุกคาม)  412

มารเข้าไปในท้องของพระมหาโมคคัลลานะ  412

เล่มที่ 13 ชื่อมัชฌิมนิกาย ม้ชฌิมปัณณาสก์  (เป็นสุตตันตปิฎก)  413

1. กันทรกสูตร (ว่าด้วยกันทรกปริพพาชก)  413

ช้างกับคน (คฤหัสถ์เจริญสติปัฏฐาน 4 )

บุคคล 4 ประเภท  414

2.  อัฏฐกนาครสูตร  (ว่าด้วยคฤหบดีชาวเมืองอัฏฐกะ )  414

ปากขุมทรัพย์ 11 แห่ง  415

3. เสขปฏิปทาสูตร (ว่าด้วยข้อปฏิบัติของพระเสขะ)  415

พระอานนท์ชี้แจงแก่มหานามศากยะ  415

4. โปตลิยสูตร (ว่าด้วยโปตลิยคฤหบดี)  416

ธรรม 8 ประการเพื่อตัดขาดโวหารในอริยวินัย  416

อุปมากาม  7 อย่าง  416

5. ชีวกสูตร (ว่าด้วยหมอชีวก)  417

เนื้อสัตว์ที่ควรบริโภคโดยฐานะ 3    417

ผู้ฆ่าสัตว์เพื่อทำบุญมีบาป  5 อย่าง  417

6.  อุปาลิวาทสูตร (ว่าด้วยอุบาลี-คฤหบดี )  417

ตรัสโต้ตอบกับอุบาลีคฅฤหบดี  418

อุบาลีคฤหบดีได้ดวงตาเห็นธรรม  (อนุบุพพิกถา)  419

อุบาลีคฤหบดีไม่ให้นิครนถ์เข้าบ้าน  419

7. กุกกุโรวาทสูตร (ว่าด้วยโอวาทแก่ผู้ทำตัวดั่งสุนัข)  420

ทำแบบโคกับทำแบบสุนัข ตายไปก็จะเกิดเป็นโคและสุนัข  420

8. อภยราชกุมารสูตร (ว่าด้วยอภยราชกุมาร )  421

พระตถาคตตรัสอย่างไร  421

9. พหุเวทนิยสูตร (ว่าด้วยเวทนามากอย่าง)  422

ทรงแสดงเวทนา 2 ถึงเวทนา 108  422

10. อปัณณกสูตร (ว่าด้วยธรรมะที่ไม่ผิด)  423

ธรรมะที่ไม่ผิด 5 ข้อ  423

บุคคล 4 ประเภท  424

11. จูฬราหุโลวาทสูตร (ว่าด้วยการประทานโอวาทแก่พระราหุล สูตรเล็ก)  424

ตรัสสอนพระราหุล 3 ข้อ  424

12. มหาราหุโลวาทสูตร (ว่าด้วยการประทานโอวาทแก่พระราหุล สูตรใหญ่)  425

พรหมวิหาร 4 กับสิ่งที่ละได้  425

13. จูฬมาลุงกโยวาทสูตร (ว่าด้วยการประทานโอวาทแก่พระมาลุงกยะ  สูตรเล็ก)  426

คนถูกยิงด้วยลูกศรอาบยาพิษ , ไม่ยอมให้รักษาจนกว่าจะรู้ว่าผู้ยิงเป็นใคร คงจะตายเปล่า  426

14. มหามาลุงกโยวาทสูตร  (ว่าด้วยการประทาน โอวาทแก่พระมาลุงกยะ สูตรใหญ่)  426

ทรงแสดงสัญโญชน์ 5 พร้อมทั้งวิธีละ  426-427

15. ภัททาลิสูตร (ว่าด้วยพระภัททาลิ)  427

เรื่องของภิกษุที่ชั่วและดี  427-428

16.  ลฑุกิโกปมสูตร (แสดงข้อเปรียบเทียบด้วยนางนกไส้)  428

ฉันอาหารในเวลาวิกาล กลางวัน  และกลางคืน  428

17.  จาตุมสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ในตำบลบ้านชื่อจาตุมา)  429

พระสาริบุตรกับพระมหาโมคคัลลานะคิดอย่างไร  430

ภัย 4 ประการในการลงน้ำ  430

ให้บทเรียนแก่ภิกผู้ส่งเสียงอื้ออึง  430

18. นฬกปานสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ในหมู่บ้านชื่อ นฬกปานะ)  430

มีประโยชน์อะไรในการพยากรณ์คติของผู้ตายไปแล้ว  431

19. โคลิสสานิสูตร (ว่าด้วยภิกษุชื่อโคลิสสานิ)  431

ข้อปฏิบัติ 17 ของภิกษุผู้อยู่ป่า  431

20. กีฏาคิริสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในนิคมชื่อกีฏาคิรี)  432

พระอริยบุคคล 7 ประเภท  432-433

21. จูฬวัจฉโคตตสูตร ( ว่าด้วยวัจฉโคตต-ปริพพาชก สูตรเล็ก) 434

วิชชา 3 คืออะไร  434

คฤหัสถ์ยังละสัญโญชน์ของคฤหัสถ์ไม่ได้ จะเป็นอย่างไร  434

22. อัคคิวัจฉโคตตสูตร (ว่าด้วยวัจฉโคตต-ปริพพาชก ผู้ฟังข้อเปรียบเทียบเรื่องไฟ )  434

ทิฏฐิเปรียบเหมือนป่า  434

ภิกษุผู้หลุดพ้นอยู่เหนือโวหาร  435

23. มหาวัจฉโคตตสูตร (ว่าด้วยวัจฉโคตต-ปริพพาชก สูตรใหญ่)  435-436

ธรรมเป็นอกุศลและกุศล  3 อย่าง  435

ธรรมเป็นอกุศลและกุศล 10 อย่าง  435

24. ทีฆนขสูตร (ว่าด้วยปริพพาชกชื่อทีฆนขะ)  436

พูดตามโลก แต่ไม่ติด  ไม่ยึดถือ  437

25. มาคัณฑิยสูตร (ว่าด้วยมาคัณฑิย-ปริพพาชก)  437

เปรียบเทียบคนเป็นโรคเรื้อน เกาแผล  437

26. สันทกสูตร (ว่าด้วยสันทกปริพพาชก)  438

การประพฤติพรหมจรรย์ 4 อย่าง  439

พระอรหันต์ไม่ล่วงฐานะ  5   439

27. มหาสกุลุทายิสูตร (ว่าด้วยสกุลุทายิ-ปริพพาชก สูตรใหญ่)  439

ใครจะมีสาวกเคารพนับถือกว่ากัน  440

คุณสมบัติตามพระพุทธภาษิต  440

ธรรมะ 4 ประการตามคติของปริพพาชก  441

ธรรมะ 10 ประการตามคติของพระพุทธศาสนา  441

29. จูฬสกุลุทายิสูตร (ว่าด้วยสกุลุทายิปริพพาชกสูตรเล็ก)  442

30. เวขณสสูตร (ว่าด้วยปริพพาชกชื่อเวขณสะ)  442

31. ฆฏิการสูตร (ว่าด้วยช่างหม้อชื่อ ฆฏิการะ)  442

ช่างหม้อชื่อฆฏิการะกับโชติปาลมาณพ 442

ช่างหม้อได้รับของขวัญจากพระราชา  443

32. รัฏฐปาลสูตร (ว่าด้วยกุลบุตรชื่อรัฏฐปาละ)  443

พระรัฏฐบาลออกบวช  443

กลับมาเยี่ยมบ้าน และแสดงธรรม  443-444

33. มฆเทวสูตร (ว่าด้วยพระเจ้ามฆเทพ)  445

วัตรไปสู่พรหมโลกกับให้ได้นิพพาน  444

34. มธุรสูตร (ว่าด้วยพระเจ้ามธุราชอวันตีบุตร)  444

เหตุผลเรื่องวรรณะ 4  444-445

35. โพธิราชกุมารสูตร (ว่าด้วยโพธิราชกุมาร)  445

คุณสมบัติ 5 ข้อของภิกษุ  445

36. อังคุลิมาลสูตร (ว่าด้วยพระองคุลิมาล)  446

พระองคุลิมาลบวช  446

พระเจ้าปเสนทิจะออกปราบ  446

พระองคุลิมาลเป็นพระอรหันต์  447

พระองคุลิมาลได้รับผลกรรม  447

37. ปิยชาติกสูตร (ว่าด้วยสิ่งที่เกิดจากสิ่งเป็นที่รัก)  447

ความรักทำให้สุข หรือทุกข์  447

ความเศร้าโศกเป็นของเกิดจากสิ่งเป็นที่รัก  447

38. พาหิติยสูตร (ว่าด้วยผ้าที่ทอมาจากแคว้นพาหิติ)  448

พระอานนท์ตอบพระเจ้าปเสนทิโกศล  448

เหตุผล 10 ข้อที่เคารพในพระพุทธเจ้า  448-449

40. กัณณกัตถลสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ในป่าเนื้อชื่อกัณณกัตถละ)  449

ปัญหา 4 ข้อ  และพระดำรัสตอบ  449

เทวดาที่มีความคิดเบียดเบียนย่อมมาสู่โลกนี้อีก  449

41. พรหมายุสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์ ชื่อ พรหมายุ)  450

พรหมายุพราหมณ์ได้ดวงตาเห็นธรรม  เพราะฟังอนุบุพพิกถาและอริยสัจจ์ 4  450

42.  เสลสูตร (ว่าด้วยเสลพราหมณ์)  451

พระราชาทางธรรม , แม่ทัพธรรม  451

43.  อัสสายนสูตร (ว่าด้วยมาณพ ชื่อ อัสสลายนะ)  451

เหตุผลเรื่องพราหมณ์เท่ากับวรรณะอื่น  451

ความสำคัญระหว่างชาติกับมนต์  452

ความสำคัญระห่างผู้สาธยายมนต์กับผู้มีศีลธรรม  452

44.  โฆฏมุขสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์ชื่อโฆฏุขะ)   453

บุคคล 4 ประเภท  453

บริษัท 2 ประเภท  453

45. จังกีสูตร (ว่าด้วยจังกีพราหมณ์)  454

กาปทิกมาณพถามเพื่อลองตีให้จำนน  454

ดำรัสตอบ 4 ข้อ  454

46. เอสุการีสูตร (ว่าด้วยเอสุการีพราหมณ์)  455

ใครควรบำเรอใครในวรรณะ 4  455

มิใช่ดีเลวเพราะสกุลสูง ,  มีวรรณะโอฬาร มีทรัพย์มาก  455

ทรัพย์ที่ดีของคนคืออะไร  455

47. ธนัญชานิสูตร(ว่าด้วยธนัญชานิ-พราหมณ์)  455

จะทำความชั่วเพื่อมารดาบิดาได้หรือไม่  456

เหตุที่แนะให้น้อมใจไปเพื่อพรหมโลก  456

48. วาเสฏฐสูตร (ว่าด้วยวาเสฏฐมาณพ)  456

บุคคลจะเป็นพราหมณ์ได้อย่างไร  456

วิภชวาทะกับเอกังสวาทะคืออะไร  457

ธรรมะ 5 อย่างของพราหมณ์  457

50. สคารวสูตร  (ว่าด้วยสคารวมาณพ)  458

สคารวมาณพว่ากล่าวสมณะ  458

พระผู้มีพระภาคทรงโต้ตอบกับมาณพ  458

เล่มที่ 14 ชื่อมัชฌิมนิกาย  อุปริปัณณาสก์ ( เป็นสุตตันตปิฎก)  459

1. เทวทหสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ในเทวทหนิคม)  459

การโต้ตอบกับนิครนถ์เรื่องทุกข์เพราะกรรมเก่า  459

ความเห็นของนิครนถ์ , สุขทุกขมาจากเหตุที่ทำไว้ในกาลก่อน เมื่อกรรมเก่าหมดไป ,  ไม่ทำกรรมใหม่ก็สิ้นกรรม เมื่อสิ้นกรรมก็สิ้นทุกข์ทั้งปวง  459

นิครนถ์ถูกติเตียน 10 ข้อ  (เรื่องกรรม)  460

2. ปัญจัตตยสูตร (ว่าด้วยความเห็น 5 ประการที่จัดเป็นประเภทได้ 3 )  460

3. กินติสูตร (ว่าด้วยความคิดว่า " เป็นอย่างไร"  461

เมื่อวิวาทกัน ให้ว่ากล่าวผู้ที่ว่าง่ายกว่าให้เห็นโทษ  461

4. สามคามสูตร (ว่าด้วยเหตุการณ์ที่เกิดในหมู่บ้านชื่อสามะ )  462

5. สุนักขัตสูตร (ว่าด้วยสุนักขัตตลิจฉวี)  462

อาเนญชะและสัมมานิพพาน  462

6. อาเนญชสัปปายสูตร (ว่าด้วยปฏิทาเป็นที่สบายแก่อาเนญชะ)  463

ความหมายของอาเนญชะ  463

ลำดับข้อปฏิบัติใหถึงพระนิพพาน  463

7.  คณกโมคคัลลานสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์ชื่อคณกโมคคัลานะ)  464

ข้อปฏิบัติโดยลำดับ  7  ข้อ  464

8. โคปกโมคคัลลานสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์ชื่อ โคปกโมคคัลลานะ)  464

ภิกษูผู้มีคุณสมบัติอย่างพระพุทธเจ้า มีหรือไม่  465

9. มหาปุณณมสูตร  (ว่าด้วยคืนพระจันทร์เต็มดวง สูตรใหญ่)  465

คำถามคำตอบ 9 ข้อ เรื่องขันธ์ เป็นต้น  465

10. จูฬปุณณมสูตร  (ว่าด้วยคืนพระจันทร์เต็มดวง  สูตรเล็ก)  466

อสัทธรรม 7 ประการ  466

11.  อนุปทสูตร (ว่าด้วยลำดับบทธรรม)  466

คุณสมบัติของพระสาริบุตร  466

12. ฉวิโสธนสูตร (ว่าด้วยข้อสอบสวน 6 อย่าง)  466

วิธีสอบสวนผู้อ้างว่าเป็นพระอรหันต์ 6 อย่าง  466

13.  สัปปุริสธัมมสูตร (ว่าด้วยธรรมะของคนดี )  467

ธรรมของคนดีคนชั่ว  20 คู่  467

14. เสวิตัพพาเสวิตัพพสูตร (ว่าด้วยธรรมะที่ควรเสพ และไม่ควรเสพ)  467

15. พหุธาตุกสูตร  (ว่าด้วยธาตุหลายอย่าง)  468

ความเป็นผู้ฉลาดในธาตุ  468

ความเป็นผู้ฉลาดในอายตนะ เป็นต้น  468

16. อิสิคิลิสูตร  (ว่าด้วยภูเขาชื่อ อิสิคิลิ)  468

พระปัจเจกพุทธเจ้าเข้าไปสู่ภูเขาแล้วไม่เห็นออกมา  468

17. มหาจัตตาฬีสกสูตร  (ว่าด้วยธรรมะ หมวด 40 หมวดใหญ่)  468

18. อานาปานสติสูตร ( ว่าด้วยการตั้งสติกำหนดลมหายใจเข้าออก)  469

เจริญอานาปานสติอย่างไร  ชื่อว่าเจริญสติปัฏฐาน 4  469

เจริญสติปัฏฐานอย่างไร  ชื่อว่าเจริญโพชฌงค์ 469

19.  กายคตาสติสูตร  (ว่าด้วยสติกำหนดพิจารณากาย)  469

การตั้งสติพิจารณากาย 6 ข้อ  469

เจริญกายคตาสติได้ฌาณ 4 ตามปรารถนา  469

อานิสงส์  10 ของกายคตาสติ  469

คุณธรรมที่ให้ไปเกิดได้ตามปรารถนา  470

21. จูฬสุญญตสูตร (ว่าด้วยความว่างเปล่า สูตรเล็ก)  470

ทรงอยู่โดยมากด้วยการทำในโจถึงความว่างเปล่า  470

22. มหาสุญญตสูตร (ว่าด้วยความว่างเปล่า สูตรใหญ่)  470

ตรัสเรื่องการเข้าสุญญตาภายใน  ไม่ใส่ใจนิมิตทั้งปวง  เข้าฌาณที่ 1-4  470

อุปัทวะ 3  อย่าง  471

23. อัจฉริยัพภูตธัมมสูตร  (ว่าด้วยสิ่งอัศจรรย์และไม่เคยมีก็มีขึ้น)  471

ความอัศจรรย์ต่างๆ ของพระโพธิสัตว์  471

24. พักกุลัตเถรัจฉริยัพภูตธัมมสูตร (ว่าด้วยสิ่งอัศจรรย์และไม่เคยมีก็มีขึ้นของพระพักกุลเถระ)  471

25.  ทันตภูมิสูตร (ว่าด้วยภูมิหรือสถานที่ที่ฝึกไว้)  471

สัตว์ที่ได้รับการฝึกกับไม่ได้รับการฝึก  472

26. ภูมิชสูตร (ว่าด้วยพระเถระชื่อภูมิชะ )  472

คั้นน้ำมันจากทราย ,  รีดนมจากเขาโค  472

27.  อนุรุทธสูตร (ว่าด้วยพระอนุรุทธเถระ )  472

มหัคคตาเจโตวิมุติกับอัปปมาณาเจโตวิมุติ  472

28. อุปักกิเลสสูตร (ว่าด้วยเครื่องเศร้าหมองแห่งจิต)  473

แสงสว่างกับการเห็นรูป  (ภายใน)  473

อุปกิเลส 11 473

แสดงหลักวิชาในการปฏิบัติจิตใจขั้นสูง  474

29.  พาลปัณฑิตสูตร (ว่าด้วยพาลและบัณฑิต)  474

ภายหลังที่ตายไป  474

30. เทวทูตสูตร (ว่าด้วยเทวฑูต)  474

เทวฑูต 5  474

31. ภัทเทกรัตตสูตร ( ว่าด้วยราตรีเดียวที่ดี)  475

33. มหากัจจานภัทเทกรัตตสูตร (ว่าด้วยพระมหากัจจานะอธิบายภัทเทก-รัตตสูตร) 475

34. โลมสกังคิยสูตร (ว่าด้วยโลมสกังคิยะ)  475

35. จูฬกัมมวิภังคสูตร (ว่าด้วยการจำแนกกรรม สูตรเล็ก)  475

มีอายุน้อย , มีโรคมาก ,  มีผิวพรรณทราม ,  มีศักดาน้อย , มีโภคทรัพย์น้อย , เกิดในตระกูลต่ำ  , มีปัญญาทรามเพราะอะไร  475-476

มหากัมมวิภังคสูตร (ว่าด้วยการจำแนกกรรม สูตรใหญ่)  476

อะไรทำให้คนเห็นว่าทำชั่วได้ดีทำดีได้ชั่ว  476

37. สฬายตนวิภังคสูตร  (ว่าด้วยการแจกอายตนะ 6)  476

อายตนะ 6 , มโนปวิจาร 18 , สัตตบท 36  476

38. อุทเทสวิภังคสูตร (ว่าด้วยบทตั้ง และคำอธิบาย )  477

วิญญาณไม่ส่ายไปข้างนอก , ไม่ตั้งอยู่ภายใน  477

39. อรณวิภังคสูตร (ว่าด้วยการแจกธรรมที่ไม่มีข้าศึก)  477

ทางสายกลางที่ไม่อาศัยส่วนสุดท้งสอง  477

ไม่พึงยึด แต่ก็ไม่พึงข้ามบัญญัติทางโลก  477

40. ธาตุวิภังคสูตร (ว่าด้วยการแจกธาตุ)  477

ธาตุ 6  478

41. สัจจวิภังคสูตร (ว่าด้วยการแจกอริยสัจจ์)  478

พระอัครสาวกเหมือนมารดาและแม่นม  478

42. ทักขิณาวิภังคสูตร (ว่าด้วยการแจกทักษิณา ) 478

ของถวายที่เจาะจงบุคคล 14 ประเภท  479

ผลของทักษิณาเป็นตัวเลข  479

ทักษิณาที่เป็นไปในสงฆ์ 7 ประเภท  479

โคตรภูสงฆ์เป็นผู้ทุศีล มีบาปธรรม 479

ความบริสุทธิ์ของทักษิณา 4 อย่าง 479

หน้า 32

การไม่ยึดถือ 10 อย่าง  480

อนาถปิณฑิกคฤหบดีถึงแก่กรรม  480

44. ฉันโนวาทสูตร (ว่าด้วยการให้โอวาทพระฉันนะ)  481

พระฉันนะฆ่าตัวตาย , ผู้ใดละทิ้งกายนี้  ยึดถือกายอื่น เรากล่าวมีโทษ  481

45. ปุณโณวาทสูตร (ว่าด้วยการประทานโอวาทแก่พระปุณณะ)  481

พระปุณณะว่า ด่ายังดีกว่าทำร้ายด้วยมือ, ฆ่าด้วยศาสตราที่คมยังดีกว่าที่ไม่ต้องหาคนมาฆ่า  481

46.  นันทโกวาทสูตร (ว่าด้วยการให้โอวาทของพระนันทกะ) 481

คำสอนนางภิกษุณึของพระนันทกะ  481

47. จูฬราหุโลวาทสูตร (ว่าด้วยการประทานโอวาทแก่พระราหุล สูตรเล็ก)  482

ลักษณะ 3 ของอายตนะ , วิญญาณ , ผัสสะ , เวทนา  482

48. ฉฉักสูตร (ว่าด้วยธรรมะหมวด 6 รวม 6 ข้อ)  482

49. สฬาตนวิภังคสูตร (ว่าด้วยการแจกอายตนะ 6)  482

ธรรมะที่เข้าคู่กัน  482

50. นครวินเทยสูตร (ว่าด้วยพราหมณ์คฤหบดี ชาวบ้านนครวินทะ)  483

สมณพราหมณ์ที่ไม่ดีกว่าคฤหัสถ์  483

สมณพราหมณ์ที่ปราศจากกิเลส  483

51. ปิณฑปาตปาริสุทธิสูตร (ว่าด้วยความบริสุทธิ์แห่งบิณฑบาต)  483

สุญญตาวิหสน  ธรรมเป็นเครื่องอยู่แห่งมหาบุรุษ  483

วิธีปฏิบัติสุญญตาวิหาร  483

52. อินทริยภาวนาสูตร (ว่าด้วยการอบรมอินทรีย์)  484

การอบรมอินทรีย์ในพระพุทธศาสนา  484

คำอธิบายใจความในเล่ม 15  485-486

เล่มที่ 16 ชื่อสังยุตตนิกาย นิทานวรรค (เป็นสุตตันตปิฎก)  486

คำอธิบายใจความในเล่ม 16  486-487

เล่มที่ 17 ชื่อสังยุตตนิกาย ขันธวารวรรค (เป็นสุตตันตปิฎก)  487

คำอธิบายใจความในเล่ม 17  487-488

เล่มที่ 18 ชื่อสังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค (เป็นสุตตันตปิฎก)  488

คำอธิบายใจความในเล่ม 18  488-489

เล่มที่ 19 ชื่อสังยุตตนิกาย มหาวารวรรค (เป็นสุตตันตปิฎก)  489

คำอธิบายใจความในเล่ม 19  489-490

เล่มที่ 20  ชื่อ อังคุตตรนิกาย

เอก-ทุก-ตินิบาต  (เป็นสุตตันตปิฎก)  490

พระสูตรทั้งห้านิกายมีจำนวนเท่าไร  490-491

เอกนิบาต ชุมนุมธรรมะที่มี 1 ข้อ  492

1. เอกธัมมาทิปาลิ (ว่าด้วยธรรมะ 1 ข้อ)  เป็นต้น  492

รูปเสียงเป็นต้น ของชายหญิง  492

ธรรมที่เป็นคู่ปรับกัน (นิวรณ์ 5 )  492

ดรัสแสดงเรื่องจิตโดยนัยต่างๆ  492-493

เมตตาจิตลัดนิ้วมือเดียวดีอย่างไร  493

2. เอกปุคคลปาลิ (ว่าด้วยบุคคลคนหนึ่ง)  493

3. เอตทัคคปาลิ (ว่าด้วยเอตทัคคะ คือบุคคลที่ได้รับยกย่องว่าเป็นผู้เลิศ)  494

เอตทัคคะฝ่ายภิกษุ  494

เอคทัคคะฝ่ายภิกษุณี  495

เอตทัคคะฝ่ายอุบาสิกา  496

4. อัฏฐานปาลิ (ว่าด้วยสิ่งที่เป็นไปไม่ได้)  497

5. อปรา เอกธัมมาทิปาลิ (ว่าด้วยธรรมะ ข้อหนึ่งเป็นต้น อื่นอีก)  497

6. ปสาทกรธัมมาทิปาลิ (ว่าด้วยธรรมะที่ทำให้เกิดความเลื่อมใส เป็นต้น) 497

ภิกษุผู้ไม่ว่างจากฌาณ  บริโภคอาหารของราษฎรไม่เสียเปล่า  498

ทุกนิบาต ชุมนุมธรรมะที่มี 2 ข้อ  498

หมวด 50 สูตรที่ 1  498

โทษปัจจุบันและอนาคต , ความเพียรของคฤหัสถ์กับบรรพชิต  498

ไม่หยุดทำความดี ไม่ถอยหลังในความเพียร  498

ธรรมะที่ค้มครองโลก  499

กำลังคือการพิจารณา  และการอบรม  499

การเข้าถึงนรก สวรรค์  499

ธรรมะที่ทำให้พระสัทธรรมเลอะเลือน อันตรธ่าน  499

ผู้กล่าวตู่พระตถาคต 2 ประเภท 500

เพราะอะไรจึงได้ชื่อเจโตวิมุตติ และปัญญาวิมุติ  500

การสนองคุณมารดา บิดา  500

กษัตริย์ , พราหมณ์ , คฤหบดี , ทะเลาะกันเอง เพราะอะไร  501

คฤหัสถ์หรือบรรพชิต , ถ้าปฏิบัติผิดก็ไม่ควรสรรเสริญ  501

บริษัทชนิดต่างๆ  501

หมวด 50 สูตรที่ 2  502

ความสุขที่คู่กันชนิดต่างๆ  502

ธรรที่คู่กัน เช่น นามรูป  502

ลักษณะของพาลและบัณฑิต  502

หมวด 50  สูตรที่ 3  503

ปัจจัยให้เกิดราคะ , โทสะ , โมหะ  503

สาวก , สาวิกา , ที่ควรถือเป็นตัวอย่าง  503

พระสูตรที่ไม่นับเข้าในหมวด 50  503

ติกนิบาต ชุมนุมธรรมะที่มี 3 ข้อ  504

สิ่งที่เนื่องมาจากพาลและบัณฑิต  504

ธรรมจักรที่ไม่มีใครหมุนกลับได้  504

ล้อข้างหนึ่งเสร็จใน 6 เดือน อีกข้างหนึ่ง 6 วัน  504

พ่อค้าที่จะร่ำรวยในไม่ช้า  505

กายสักขี , ทิฏฐิปัตตะ , สัทธาวิมุต  505

คนไข้  และคนพยาบาล  505

กายสังขาร , วจีสังขาร , จิตตสังขาร ที่หมายถึงเจตนา  506

จิตเปรียบด้วยแผล , สายฟ้า , เพชร  506

คนที่ควรเกลียด , ควรวางเฉย , ควรคบ 506

พูดเห็น , พูดหอม , พูดหวาน  506

ตาบอด , ตาเดียว , สองตา  507

ปัญญาหม้อคว่ำ , ชายพก , หนาแน่น  507

อัตตาธิปไตย , โลกาธิปไตย , ธัมมาธิปไตย  508

ลักษณะของสิ่งที่ปัจจัยปรุงแต่ง (สังขตลักษณะ)  508

ภิกษุชั่วเทียบด้วยมหาโจร  508

หมวด 50 สูตรที่ 2

นิพพานที่เห็นได้ด้วยตนเอง (สันทิฏฐิกนิพพาน)  509

ผู้ห้ามคนให้ทาน ชื่อว่าทำร้ายคน 3 ประเภท  509

ปาฏิหาริย์ 3   509

ทรงคัดค้านสัทธิศาสนา 3 ประเภท  510

ที่นั่งที่นอนใหญ่อันเป็นทิพย์ , เป็นพรหม ,เป็นอริยะ  510

ตรัสสอนชาวกาลามะไม่ให้เชื่อ 10 อย่าง 510

ความอุ่นใจเกี่ยวกับโลกหน้า 4 ประการ 511

กถาวัตถุ 3  511

อุโบสถ 3 อย่าง  511

ยกย่องพระพุทธศาสนาโดยไม่ต้องด่าศาสนาอื่น  512

กรรมเป็นนา , วิญญาณเป็นพืช , ตัณหาเป็นยางเหนียว  512

เรื่องมีโลกธาตุอื่นๆ จำนวนมาก (ดาราศาสตร์) 512

หน้า 34

ใครทำพอประมาณทำให้บริบูรณ์ในศึล สมาธิปัญญา  513

ปริเวก (ความสงัด) 3  514

ผ้าเปลือกไม้ , ผ้ากาสี  514

ทำกรรมอย่างเดียวกัน แต่ได้รับผลต่างกัน เพราะอะไร  514

อุปกิเลส 3 ชั้นของภิกษุผู้บำเพ็ญสมาธิ  514

หมวด 50 สูตรที่3   515

อัสสาทะ , อาทีนวะ , นิสสรณะเกี่ยวกับโลก  515

ร้องเพลง-ร้องไห้  515

รักษาจิตไม่ดีกลายเป็นไม่รักษากายวาจาไปด้วย  515

ต้นเหตุของกรรม (กัมมนิทาน) 3  516

อายุของเทพชั้นอรูปฌาณ  516

วิบัติและสมบัต (สัมปทา)  516

มุนี 3 อย่าง  517

ศาสดา 3 ประเภท  517

เดนอาหาร , กลิ่นคาว , แมลงวัน เทียบธรรมะ  517

พระสาริบุตรชี้ความผิดของพระอนุรุทธ์  517

รอยขีดบนหิน , บนดิน , บนน้ำ เทียบธรรมะ  518

นักรบมีองค์ 3  518

คนด้อย , คนดี , คนอาชาไนย  518

การไหว้ 3 อย่าง  519

ปฏิปทา 3 อย่าง  519

สุญญตสมาธิ , อนิมิตตสมาธิ  อัปปณิหิตสมาธิ  519

เล่มที่ 21  ชื่อ อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต  (เป็นสุตตันตปิฎก)  520

จตุกกนิบาตรชุมนุมธรรมะที่มี 4 ข้อ

หมวด 40 สูตรที่ 1  520

เหตุให้ตัณหาเกิด 4 ประการ  520

อคติ 4  521

ทรงเคารพในพระธรรม และพระสงฆ์ 521

ของน้อยที่หาได้ง่าย  และไม่มีโทษ  522

ทรงแสงวงศ์ของพระอริยะ 4 อย่าง  522

ทรงแสดงสังคหวัตถุ 4  522

ตรัสตอบโทณพราหมณ์ว่าทรงเป็นอย่างไร  522

ตรัสชี้แจงเรื่องยัญที่ดีและไม่ดี  523

การตอบคำถาม 4 วิธี  523

การค้นหาที่สุดแห่งโลก  523

โลกคือตัวเรานี่เอง  523

เครื่องเศร้าหมอง 4  อย่างของสมณพราหมณ์  524

หมวด 50 สูตรที่ 2  524

ความไหลมาแห่งบุญกุศล 4  อย่าง  524

สามีภริยาอยู่ร่วมกัน 4 อย่าง  524

สามีภริยาจะพบกันได้อีกอย่างไร  524

การถวายอาหาร  ชื่อว่าให้อายุผิวพรรณความสุขและกำลัง  524

การอุปฐากภิกษุสงฆ์ด้วยปัจจัย 4 ทำให้ได้ยศ เป็นไปเพื่อสวรรค์  524

ความสุขอันหาได้ยากของคฤหัสถ์ 4  อย่าง  525

ข้อปฏิบัติที่ให้สำเร็จได้ความสุข 4 อย่างนี้  525

เมื่อได้ทรัพย์มาแล้วควรทำกรรม 4  อย่าง  525

ความสุขของผู้ครองเรือน  4  ประการ  525

มารดาบิดาเป็นพรหม , บูรพาจารย์,  บูรพเทพ  525

พระราชากับความแปรปรวนของฤดูกาล   525

คนชั่วไม่ต้องถามเก็เปิดเผยความชั่วของคนอื่น  526

ตรัสเรื่องที่ไม่ควรคิด (อจินไตย) 4  อย่าง  526

บุคคล 4 ประเภท หลายชนิด   526-527

สมณะ 4  ประเภท  527

ผู้ปฏิบัติเพื่อประโยชน์ของตนและผู้อื่น  527

หมวด 50 สูตรที่ 3  528

ฝน , หม้อน้ำ ,  ห้วงน้ำ  ประเภทละ 4  528

มะม่วง ,  หนู ,โคถึก , ต้นไม้ , ประเภทละ 4  528

งูพิษ 4  อย่าง , และวิธีฝึกม้าฝึกคน  528-529

ช้างของพระราชาประกอบด้วยองค์ 4  529

ไม่ควรประมาทในฐานะ 4  529

สถานที่ควรสังเวช 4 ,  สิ่งที่น่ากลัว 4  529

เปรียบเทียบภัย 4  อย่างแก่ผู้ลงน้ำ  529

อายุของพรหม  530

ความอัศจรรย์ 4  ประการ  530

บุคคล 4 ประเภท ชนิดต่างๆ  530

แสงสว่าง 4 อย่าง , สาระ 4 อย่าง  531

หมวด 50 สูตรที่ 4  531

กัปป์ที่นับไม่ได้ 4  อย่าง  532

โรค 2  อย่าง , ผู้ไม่มีโรคทางจิตเพียงครู่หนึ่งหาได้ยากในโลก  532

โรคของบรรพชิต 4  อย่าง  532

พระสัทธรรมจะเลอะเลือนอันตรธานเพราะเหตุ 4  อย่าง  532

ปฏิปทา 4  กับพระอัครสาวก  532

ทางที่จะหมดกิเลส 4  532-533

ดับอวิชชาอย่างเดียว , อื่นๆจะดับ  533

ปฏิสัมภิทาความแตกฉาน 4  อย่าง  533

เหตุไรจึงไม่นิพพานในปัจจุบัน  534

มหาปเทส (ข้ออ้างใหญ่) 4  ประการ  534

พึงสอบในพระสูตรเทียบในพระวินัย  534

นักรบประกอบด้วยองค์ 4  534

สัจจะของพราหมณ์  4  ประการ  535

ทรงแสดงธรรมที่ควรทำให้แจ้ง 4  ประการ  535

ภิกษุที่เป็นเทพ , เป็นพรหม , ไม่หวั่นไหว เป็นอริยะ  536

อานิสงส์แห่งพระธรรม 4  ประการ  536

ศีล ,  ความสะอาด , กำลังใจ ,  ปัญญาจะรู้ได้อย่างไร  536

ภัททิยะลิจฉวีนับถือพระพุทธศาสนา  536

รูปทราม , ยากจน , มีศักดิ์น้อยเพราะอะไร  537

ตัณหาวิจริต 108 ,  ความรักเกิดจากความรัก  537

หมวดนอกจาก 50  537

กวี 4 ประเภท , กรรม 4  อย่าง  538

สมณะ 4 , การนอน 4  538

โวหารอันประเสริฐ และไม่ประเสริฐ  538

การแสวงหาอันประเสริฐละไม่ประเสริฐ  539

สังคหวัตถุ 4  539

ตระกูล (มั่งคั่ง) จะตั้งอยู่ไม่ได้นาน ด้วยฐานะ 4  539

เล่มที่ 22  ชื่ออังคุตตรนิกาย  ปัญจก-ฉักกนิบาต  (เป็นสุตตันตปิฎก)  539

ปัญจกนิบาต  ชุมนุมธรรมะทีมี 5  ข้อ  540

หมวด 50  สูตรที่ 1   540

กำลังพระเสขะ , ของพระตถาคตอย่างละ 5  540

ผู้ทึศึลขาดคูณธรรมอะไรบ้าง  540

วิมุตตายตนะ 5 ประการ  541

การเจริญสัมมาสมาธิมีองค์ 5  541

อานิสงส์ในการเดินจงกรม 5 ประการ  551

ตรัสสอนหญิงสาวที่ไปสู่สกุลสามี  542

ผู้ให้ทานกับผู้ไม่ให้มีผลต่างกันอย่างไร  542

ทานที่ให้ตามกาล , ผู้ให้โภชนะ (อาหาร)  ชื่อว่าให้อายุ , ผิวพรรณ, สุข  ,กำลัง และปฏิภาณ  542

สิ่งที่พึงได้จากโภคทรัพย์ 5  ประการ  543

ถ้าได้มาเพราะอ้อนวอนแล้ว ใครๆคงได้สิ่งที่ต้องการหมด  543

ฐานะที่ใครๆ ไม่พึงได้ในโลก 5  อย่าง  543

หมวด 50  สูตรที่ 2  543

นิวรณ์และอกุศลราศี 5  544

สมัยที่ไม่สมควรตั้งความเพียร 5  ประการ  544

ราชกุมารที่เกเรมายืนพนมมือนิ่งเพื่อฟังธรรม  544

ธรรม 5 อย่างที่ทรงปฏิบัติได้ผลมาแล้ว  545

นักรบ 5 ประเภท  545

ภัยในอนาคต 5 อย่าง  546

ผู้อ้างว่าตนได้บรรลุอรหัตตผล  546

หมวด 50  สูตร 3  547

ธรรม 5  อย่างทำให้ถูกรังเกียจ  547

สมณะละเอียดอ่อนประกอบด้วยธรรม 5  547

เพียงด้วยเหตุข้อใดข้อหนึ่งก็อยู่เป็นผาสุก  547

ภิกษุที่ไม่ควรให้ตามไปไหนๆ ด้วย  548

ควรชักชวนภิกษุบวชใหม่อย่างไร  548

ธรรมของภิกษุณี 5  ประการ  548

ตรัสสอนภิกษุใช้ว่า ถ้ามีธรรม 5  อย่าง 548

ธรรมที่ตัดรอน อายุ 5 ประการ  548

ความเสื่อม 5 อย่าง  548

ความปรากฎขึ้นแห่งรัตนะ 5  549

สัปปุริสทาน 5 พร้อมทั้งผลดี  549

หมวด  50 สูตรที่ 4

วิธีนำออกซึ่งความอาฆาต 5  อย่าง  550

การค้าขายที่อุบาสกไม่ควรทำ 5  อย่าง  550

ภิกษุอยู่ป่า 5 ประเภท  550

ธรรมเก่าแก่ของพราหมณ์ 5 ประการ  550

พระมหาสุบิน  5 ประการ  551

หมวด 50 สูตรที่ 5  551

เหตุที่พระสัทธรรมจะตั้งอยู่ไม่นาน  551

โทษของการเดินทางนาน ,  การอยู่ประจำที่นาน  551

โทษ 5 อย่างของการทุจริต  552

โทษของการเลื่อมใสเจาะจงตัวบุคคล 5 ประการ  552

ฉักกนิบาต- ชุมนุมธรรมะที่มี 6  ข้อ  552

หมวด 50 สูตรที่ 1  552

สิ่งยอดเยี่ยม (อนุตตริยะ) 6  553

ธรรมะที่ให้ระลึกถึงกัน (สาราณิยธรรม) 6  553

อะไรเป็นความพ้นไปแห่งอะไร  553

ผู้หากินทางฆ่าสัตว์ไม่เจริญ มีทรัพย์มั่งคั่ง  553

วิชชาภาคิยะ (ธรรมเป็นไปในส่วนแห่งความรู้) 6  554

มูลเหตุแห่งวิวาทมี 6  อย่าง  554

ทักษิณา (ของถวาย)มีองค์ 6  555

ความหมายของนาคะ  555

คำสอนของพระมหาจุนทะ (น้องชาย พระสาริบุตร)  555

ธรรมะที่เห็นได้ด้วยตนเอง  556

พระสาริบุตรสรรเสริญพระอานนท์ 9 ข้อ 556

บุคคล 6 ประเภท (และความประสงค์)  556

ผู้ถูกไล่จากที่ต่างๆอยู่ที่ไหนไม่ได้  556

หมวด 50 สูตรที่ 2  556

คำสอนอุปมาด้วยสายพิณ  557

ฟังธรรมตามกาลมีอานิสงส์ 6  557

อภิชาติ 6  ประการ  557

พระจิตตหัตถิสาริบุตร  557

ธรรมอันชำแรกกิเลส  558

กำลังของพระตถาคต 6  ประการ  558

ละธรรม 6  อย่างไม่ได้จะเป็นอย่างไร  558

มานะชนิดต่างๆ  559

ผู้สมบูรณ์ด้วยทิฏฐิ  560

อานิสงส์ 6 ประการทำให้แจ้งโสดาปัตติผล  560

หมวดนอกจาก 50

ควรเจริญธรรมะ 3 ประการเพื่อละธรรม 3 อย่าง  561

เล่มที่ 23  ชื่ออังคุตตรนิกาย  สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต (เป็นสุตตันตปิฎก)  563

สัตตนิบาต ชุมนุมธรรมะที่มี 7 ข้อ  563

หมวด 50  563

ธรรม 7 , กำลัง 7 , ทรัพย์ 7  563

สัญโญชน์ 7 , อนุสัย 7  563

บุคคลเปรียบด้วยน้ำ 7 ประเภท   563-564

หน้า 37

ตรัสแสดงคารวะ 7 อย่าง  565

ตรัสสรรเสริญพระสาลิบุตร 7 ข้อ  565

แสดงที่ตั้งแห่งวิญญาณ  (วิญญาณฐิติ) 7  565

ธรรมที่เป็นเครื่องประกอบของสมาธิ 7  อย่าง  566

ตรัสแสดงไฟ 7  อย่าง  566

ควรปฏิบัติต่อไฟอย่างไร  566

สัญญา (ความกำหนดหมาย) 7 ประการ  566

เมถุนสัญโญค (ความเกี่ยวข้องกับธรรมะของคนคู่) 7 ประการ  566

สํญโญควิสํญโญค (ความผูกพัน และความคลี่คลาย)  566

ผลของอานิสงส์ของทาน  566

วรรคที่ไม่จัดเข้าในหมวด 50 567

เรื่องที่ไม่ตรัสพยากรณ์  567

พระอนาคามี  7  567

ญาณของพรหม  567

ผลของทานที่เห็นได้ด้วยตนเอง 7 ข้อ  567

อย่ากลัวบุญ , คำว่า บุญ  เป็นชื่อของความสุข  568

ผลของการเจริญเมตตาจิต  568

ภริยา 7  ประเภท , ศัตรูปรารถนาต่อศัตรูอย่างไร  568

สมัยที่อาทิตย์ขึ้นทีละดวงจนครบ 7 ดวง  569

คุณสมบัติของพระวินัยธร  7  อย่าง  570

พระสูตรที่ไม่จัดเข้าในวรรค  570

ทำลายธรรม 7 อย่าง ชื่อว่าเป็นอะไร  570

อัฏฐกนิบาต   ชุมนุมธรรมะทีมี 8 ข้อ  570

หมวด 50  570

อานิสงส์ของเมตตา 8 อย่าง 570

เหตุปัจจัย 8 ประการเพื่อความไพบูลย์  570

โลกธรรม (ธรรมประจำโลก)  8  อย่าง  571

ทำลายอวิชชาก่อนได้เป็นพี่  571

ม้าอาชาไนย  8  571

องค์ของผู้ควรเป็นฑูต 8  572

หญิงชายย่อมผูกพันกันด้วยอาการ 8  572

ความอัศจรรย์ของบุคคลบางคน  573

กำลัง 8 ประการ  573

คนพาลเพ่งโทษผู้อื่น ,  บัณฑิตเพ่งโทษตนเอง  573

กำลัง 8 ของพระขีณาสพ  573

สมัยไม่สมควรอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ 8  573

ทาน 8 อย่าง  574

ให้ทานจะมีผลมาก  ต้องมีศึลเป็นต้นด้วย  574

สัปปุริสทาน (ทานของคนดี)  8 ประการ  574

โทษของกายทุจจริต 3 , วจีทุจจริต 4  และดื่มสุรา  574

เรื่องเกี่ยวกับอุโบสถ  และผลดี  574

วรรคที่ไม่จัดเข้าในหมวด 50  575

ธรรมที่เป็นไปเพื่อประโยชน์ปัจจุบัน, อนาคต  575

ปากทางแห่งความเสื่อมทรัพย์ 4 ประการ 575

บุคคลผู้อยากได้ลาภ 8 ประเภท  575

มีธรรม 6 ข้อเป็นผู้ควรแก่ตนและผู้อื่น (ลด 4 ข้อแรก  เหลือเพียงข้อที่ 5 , ข้อที่ 6 ก็ใช้ได้) 575

ตรัสถึงองค์ของฌาณ 5  576

อธิเทวญาณทัสสนะ (การเห็นด้วยญาณซึ่งอธิเทพ) 8 ประการ  576

รู้สึกมีแสงสว่างเห็นรูป , ไต่ถามเทวดา  576

อภิภายตนะ (เหตุครอบงำอารมณ์ที่เป็นข้าศึก) 8 ประการ  576

กำหนดหมายรูปภายในภายนอก ผิวพรรณดีทรามสีต่างๆ (เรื่องปฏิบัติทางจิตสมถะและเรื่องกสิณ)  576

เหตุให้แผ่นดินไหว 8 ประการ  576

สัมปทา (ความถึงพร้อม) 8 อย่าง  577

โจรจะพินาศโดยพลันเพราะองค์ 8  577

นวกนิบาต ชุมนุมธรรมะที่มี 9 ข้อ  578

หมวด 50  578

ธรรมอันเป็นที่อาศัยของธรรมที่เป็นฝ่ายให้ตรัสรู้  578

คำว่าฝี เป็นชื่อของกายนี้ มีปากแผล 9  579

ทำความดีแบบง่ายๆ แต่ได้ผลสูงยิ่ง  579

ธรรมที่มีตัณหาเป็นมูล 9 อย่าง  580

สัตตาวาส (ที่อยู่ของสัตว์) 9 อย่าง  580

แสดงความดับโดยลำดับ (อนุบุพพนิโรธ) 9  580

พระนิพพานไม่มีเวทนาจะเป็นสุขอย่างไร  581

เข้าฌาณแล้วพิจารณาตามแนววิปัสสนา (พิจารณาขันธ์ 5 โดยความเป็นของไม่เที่ยง) 581

ทรงบรรลุโอกาส (หาช่องว่างได้) ในที่คับแคบ แออัดด้วยกามคุณ 5  581

ธรรมเรื่องสงครามระหว่างเทพกับอสูร  582

สันทิฏฐิกนิพพาน (นิพพานที่เห็นได้เอง)  582

ตทังคนิพพาน (นิพพานคือดับด้วยองค์นั้นๆ )  582

ทิฎฐธัมมนิพพาน (นิพพานในปัจจุบัน)  582

วรรคที่ไม่จัดเข้าในหมวด 50  583

คติ 5 (ทางไปหรือที่ไป 5 ) 583

เล่มที่ 24  ชื่อ อังคุตตรนิกาย ทกส-เอกาทสกนิบาต (เป็นสุตตันตปิฎก)   584

ทสกนิบาต ชุมนุมธรรมะที่มี 10 ข้อ  584

หมวด 50 สูตรที่ 1  584

แสดงอานิสงส์แห่งศีล 10 แก่พระอานนท์ 584

ถ้าขาดก็ควรทำเสียให้สมบูรณ์  584

คุณธรรม 5 เสนาสนะประกอบด้วยองค์ 5  585

นาถกรณธรรม (ธรรมะที่ทำที่พึ่ง) 10  585

อริยวาสะ (เครื่องอยู่ของพระอริยะ) 10  585

ธรรมที่ควรละด้วยปัญญา  585

ดีแต่พูดไม่พอ  585

ตรัสแสดงปัญหา (คำถาม)  อุทเทส (บทตั้ง)  เวยยากรณ์ (คำตอบ) 10 ข้อ 586

แสดงโลกพันโลก , พระจันทร์พระอาทิตยตั้งพัน  586

เมื่อสะสมโภคทรัพย์ใหญ่แล้วจะเสวยสุขสักคืนหนึ่งวันหนึ่งหรือครึ่งวันก็ยังไม่แน่  587

ความไม่แน่นอนของกาม  587

บรรพชิตควรพิจารณาเนืองๆ ธรรม 10 ข้อ 587

หมวด 50 สูตรที่ 2

สัญญา (ความกำหนดหมาย) 10 ประการ  587

สัญญา 10 ประการอีกแบบหนึ่ง  587

ที่สุดเบื้องต้นของอวิชชาไม่ปรากฎ  588

ที่สุดเบื้องต้นของภวตัณหา  588

ความเกิดที่จูงเอาความทุกข์อื่นๆมา  588

กถาวัตถุเรื่องที่ควรพูด 10  589

หวังอะไรบ้าง  ควรทำศีลให้บริบูรณ์  589

สิ่งที่เป็นเสี้ยนหนาม 10 ประการ  589

ธรรม 10 ประการที่น่าปรารถนา น่าใคร่ แต่หาได้ยากในโลก  589

อันตราย 10 ประการแห่งสิ่งที่น่าปรารถนา น่าใคร่  589

ความเจริญ 10 ประการ  ชื่อว่าความเจริญ  อันประเสริฐ  590

บุคคล 10 ประเภท  590

ไม่มีความเกิด , แก่ ,ตาย  ก็จะไม่มีพระพุทธเจ้า  และพระธรรมวินัย  590

ละธรรมอะไรไม่ได้ก็ละอย่างอื่นไม่ได้  590

ภิกษุเช่นไร  มีลักษณะเหมือนกา  590

พระตถาคตพันจากธรรม 10 อย่าง  590-591

ผู้จะเจริญได้หรือไม่ได้ในพระธรรมวินัย  591

อะไรเป็นความเสื่อมในพระธรรมวินัย  591

พระโกกาลิกะเป็นแผลที่ตัวนอนบนใบตอง  591

ผู้บริโภคกาม 10 ประเภท 591

ทิฏฐิ 10 ประการที่โต้ตอบกัน 592

องคคุณของพระเถระ 10 ประการ  592

หมวด 50  สูตรที่ 3  592

สมณสัญญา 3 ประการกับธรรมะ 7  592

ประเพณีโธวนะของชนบทภาคใต้  592

ถ่ายยาแบบหมอกับแบบอริยะ  593

มิจฉัตตะความเป็นผิด 10 593

พิธีป้จโจโรหณีของพราหมณ์กับของพุทธ  593

สะอาด , ไม่สะอาดเพราะอะไร  593-594

หมวด 50 สูตรที่ 5  594

ธรรม 10,20,30,40  ประการ  594

เอกาทสกนิบาต  ชุมนุมธรรมะที่มี 11  ข้อ  594

อานิสงส์ของศีล  594

อยู่จบพรหมจรรย์เพราะอะไร  594

วิหารธรรม 5  และธรรม 6  ที่ยิ่งขึ้นไป  594

สัทธาปทาน (ลักษณะของศรัทธา)  11  อย่าง  595

จะสินอาสวะได้เพราะธรรม  11 อย่าง  595

พระสูตรนอกหมวด 50  595

คุณสมบัติ 11 ประการของคนเลี้ยงโค  595

เล่มที่ 25 ชื่อขุททกนิกาย  (เป็นสุตตันตปิฎก)  596

1. ขุททกปาฐะ (บทสวดเล็กๆน้อยๆ)  596

• 1. สรณคมนะ , 2. ทสสิกขาบท ,
• 3. อาการ 32  596
• 4. ปัญหาของสามเณร , 5. มงคลสูตร  596-597
• 6. รตนสูตร  597
• 7. ติโรกุฑฑกัณฑ์ , 8. นิธิกัณฑ์   597
• 9. กรณียเมตตสูตร  597

2. ธัมมปทคาถาหรือธัมมบท (ว่าด้วยบทแห่งธรรม)  597

คติธรรมต่างๆ 10 ข้อ  598

3. อุทาน  598

• 1. โพธิวรรค ว่าด้วยการตรัสรู้  599
• 2. มุจจลินทวรรค ว่าด้วยเหตุการณ์ที่ต้นจิก  599
• 3. นันทวรรค ว่าด้วยพระนันทะ  599
• 4. เมฆิยวรรค ว่าด้วยพระเมฆิยะ  599
• 5. โสณัตเถรวรรค  ว่าด้วยพระโสณเถระ  600
• 6. ขัจจันธวรรค  ว่าด้วยอุปมาด้วยคน ตาบอดแต่กำเนิด  600
• 7. จูฬวรรค ว่าด้วยภิกษุผู้มีร่างเล็ก  600
• 8. ปาฏลิคามิวรรค ว่าด้วยอุบาสกชาวปาฏลิคาม  600

ชุมนุมธรรมะที่มี 1 ข้อ  601

ชุมนุมธรรมะที่มี 2 ข้อ  602

ชัมนุมธรรมะที่มี 3 ข้อ  603

ชุมนุมธรรมะที่มี 4 ข้อ  603

5. สุตตนิบาต ชุมนุมพระสูตร  604

• 1. อุรคสูตร (สูตรเปรียบเทียบด้วยงู)  604
• 2. ธนิยสูตร (สูตรว่าด้วยธนิยะผู้เลี้ยงโค) 604
• 3. ขัคควิสาณสูตร (สูตรเปรียบเทียบด้วยนอแรด)  604
• 4. กสิภารทวาชสูตร (ว่าด้วยภารทวาช-พราหมณ์ผู้ไถนา) 604
• 5. จุนทสูตร (ว่าด้วยจุนทะกัมมาร-บุตร)  604
• 6. ปราภวสูตร (ว่าด้วยความเสื่อม)  605
• 7. วสลสูตร (ว่าด้วยคนเลวหรือคนถ่อย)  605
• 8. เมตตสูตร (ว่าด้วยการแผ่เมตตา)  605
• 9. เหมวตสูตร (ว่าด้วยการโต้ตอบระหว่างสาตาคิรยักษ์กับเหมวตยักษ์ )  605
• 10. อาฬวกสูตร (ว่าด้วยอาฬวกยักษ์)  605
• 11. วิชยสูตร (ว่าด้วยมุนีคือผู้รู้)  606
• 12. มุนิสูตร (ว่าด้วยมุนีคือผู้รู้)  606
• 13. รตนสูตร (ว่าด้วยพระพุทธ พระธรรม  พระสงฆ์ )  606
• 14. อามคันธสูตร (ว่าด้วยกลิ่นคาว )  606
• 15. หิริสูตร (ว่าด้วยความละอายใจในการทำความชั่ว) 606
• 16. มงคลสูตร (ว่าด้วยข้อปฏิบัติอันเป็นมงคล)  606
• 17. สูจิโลมสูตร (ว่าด้วยสูจิโลมยักษ์)  606
• 18. ธัมมจริยสูตร (ว่าด้วยการประพฤติธรรม)  606
• 19. พราหมณธัมมิกสูตร (ว่าด้วยธรรมะของพราหมณ์)  606
• 20. นาวาสูตร (ว่าด้วยเรือ)  607
• 21. กึสีลสูตร (ว่าด้วยประพฤติอย่างไร จึงจะบรรลุประโยชน์อันสูงสุด)  607

หน้า 40

• 22. อุฏฐานสูตร (ว่าด้วยความหมั่น ) 607
• 23. ราหุลสูตร (ว่าด้วยพระราหุล)  607
• 24. วังคีลสูตร (ว่าด้วยพระวังคีสะ)  607
• 25. สัมมาปริพพาชนิยสูตร (ว่าด้วยการเที่ยวไปด้วยดี )  607
• 26. ธัมมิกสูตร( ว่าด้วยธัมมิกอุบาสก)  607
• 27. ปัพพัชชาสูตร (ว่าด้วยการบวช)  607
• 28. ปธานสูตร (ว่าด้วยการตั้งความเพียร)  607
• 29. สุภาสิตสูตร (ว่าด้วยคำสุภาษิต)  608
• 30. สุนทริกสูตร (ว่าด้วยสุนทริกภารทวาช-พราหมณ์)  608
• 31. มาฆสูตร (ว่าด้วยมาฆมาณพ)  608
• 32. สภิยสูตร (ว่าด้วยสภิยปริพพาชก)  608
• 33. เสลสูตร (ว่าด้วยเสลพราหมณ์)  608
• 34. สัลลสูตร (ว่าด้วยลูกศร คือความโศก)  608
• 35. วาเสฏฐสูตร (ว่าด้วยวาเสฏฐมาณพ)  608
• 36. โกกาลิกสูตร (ว่าด้วยพระกาลิกะ)  608
• 37. นาลกสูตร (ว่าด้วยพระนาลกะ)  608
• 38. ทวยตานุปัสสนาสูตร (ว่าด้วยการพิจารณาธรรมะที่เป็นคู่)  608
• 39. กามสูตร (ว่าด้วยกาม)  609
• 40. คุหัฏฐกสูตร (ว่าด้วยข้อเปรียบเทียบมีให้ติดอยู่ในถ้ำ )  609
• 41. ทุฏฐัฏฐกสูตร (ว่าด้วยมิให้ติดอยู่ในทิฏฐิอันชั่ว)  609
• 42. สุทธัฏฐกสูตร (ว่าด้วยมิให้ตกอยู่ในความบริสุทธิ์ที่คนเข้าใจผิดว่าจะมีได้ด้วยการเห็น)  609
• 43. ปรมัฏฐกสูตร (ว่าด้วยมิให้ติดอยู่ในสิ่งที่ยอดเยี่ยมตามความเห็นผิด)  609
• 44. ชราสูตร (ว่าด้วยความแก่)  609
• 45. ติสสเมตตยยสูตร (ว่าด้วยติสสเมตเตยย-มาณพ)  609
• 46. ปสูรสูตร (ว่าด้วยปริพพาชกชื่อปสูระ)  609
• 47. มาคัณฑิยสูตร (ว่าด้วยมาคัณฑิย-พราหมณ์)  609

• 48. ปุราเภทสูตร (ว่าด้วยภายหลังความตาย)  609
• 49. กลหวิวาทสูตร (ว่าด้วยการทะเลาะวิวาท)  609
• 50. จูฬวิยูหสูตร( ว่าด้วยการวิวาทกันเพราะทิฏฐิ  สูตรเล็ก)  609
• 51. มหาวิยูหสูตร (ว่าด้วยการวิวาทกันเพราะทิฏฐิ สูตรใหญ่)  609
• 52. ตุวฏกสูตร (ว่าด้วยสันติบทคือทางแห่งความสงบ) 610
• 53. อัตตทัณฑสูตร (ว่าด้วยโทษของตน)  610
• 54. สาริปุตตสูตร (ว่าด้วยพระสาริบุตร)  610
• 55-70 พระสูตร (ว่าด้วยมาณพ 16 คน)  610

เล่มที่ 26 ชื่อขุททกนิกาย-วิมานวัตถุ เปตวัตถุ , เถรคาถา , เถรีคาถา  (เป็นสุตตันตปิฎก)  611

1. วิมานวัตถุ เรื่องการได้วิมาน  611

2. เปตวัตถุ  เรื่องของเปรต  611

3. เถรคาถา  ภาษิตของพระเถระ  611

ตัวอย่างภาษิตของพระเถระ 10 รูป  611-613

4. เถรีคาถา  ภาษิตของพระเถรี  613

ตัวอย่างภาษิตของพระเถรี 10 รูป  613-614

เล่มที่ 27 ชื่อขุททกนิกาย ชาดก ภาคที่ 1 (เป็นสุตตันตปิฎก)  614

คำอธิบายเรื่องชาดก  614

ตัวอย่างชาดก

1. อปัณณกชาดก  615

2. วัณณุปถชาดก  615

3. จุลลกเสฏฐิชาดก  615

4. มตกภัตตชาดก  615

5. ติดถชาดก  616

6. นันทิวิสาลชาดก  616

7. สัมโมทมานชาดก  616

8. ทุมเมธชาดก  616

10. อุภโตภัฎฐาชาดก  616

เล่มที่ 28 ชื่อขุททกนิกาย ชาดก 

ภาคที่ 2  (เป็นสุตตันปิฎก)  617

ตัวอย่างชาดก

1. เตมิยชาดก  617

2. มหาชนกขาดก  617

3. สุวัณณสามชาดก  617

4. เนมิราชชาดก  618

5. มโหสธชาดก  618

6. ภูริทัตตชาดก  618

7. จันทกุมารชาดก  618

8. นารทชาดก  619

9. วิธุรชาดก  619

10. เวสสันดรชาดก  619

เล่มที่ 29 ชื่อขุททกนิกาย มหานิทเทส (เป็นสุตตันตปิฎก)  620

เล่มที่ 30 ชื่อขุททกนิกาย จูฬนิทเทส (เป็นสุตตันตปิฎก)  620

าเล่มที่ 31 ชื่อปฏิสัมภิทมรรค (ทางแห่งความแตกฉาน) (เป็นสุตตันตปิฎก)  620

1. ญาณะ (ความรู้) 73 ประการ  621

ญาณ 6 เฉพาะพระพุทธเจ้า  621

2. ทิฏฐิ (ความเห็น)  622

3. อานาปานะ (ลมหายใจเข้าออก)  622

4. อินทรีย์ (ธรรมอันเป็นใหญ่ในหน้าที่ของตน)  622

5. วิโมกข์ (ความหลุดพ้น)  622

6. คติ (ที่ไปหรือทางไป)  622

7. กัมมะ (การกระทำ)  623

9. มัคคะ (หนทาง)  623

10. มัณฑเปยยะ (ของใสที่ควรดื่มเทียบด้วยคุณธรรม)  623

11. ยุคนัทธะ (ธรรมที่เทียมคู่)  623

12. สัจจะ (ความจริง)  623

13. โพชฌงค์ (องค์แห่งความตรัสรู้)  623

14. เมตตา (ไมตรีจิตคิดให้เป็นสุข)  624

15. วิราคะ (ความสลายกำหนัด )  624

16. ปฏิสัมภิทา (ความแตกฉาน) 624

17. ธัมมจักกะ (ล้อรถคือพระธรรม)  624

18. โลกุตตระ (ธรรมที่ข้ามพ้นจากโลก)  624

19. พละ (ธรรมที่ข้ามพ้นจากโลก)  624

20. สุญญะ (ความว่างเปล่า)  624

21. มหาปัญญา (ปัญญาใหญ่)  624

22. อิทธิ (ฤทธิ์ หรือความสำเร็จ)  625

23. อภิสมย (การตรัสรู้)  625

24. วิเวกะ (ความสงัด)  625

25. จริยา (ความประพฤติ )  625

26. ปาฎิหาริยะ (ปาฎิหาริย์ -การนำไปเสีย)  625

27. สมสีสะ (สิ่งที่สงบและสิ่งที่มีศีรษะ)  625

28. สติปัฏฐาน (การตั้งสติ)  626

29. วิปัสสนา (ความเห็นแจ้ง)  626

30. มาติกา (แม่บท)  626

เล่มที่ 32 ชื่อ ขุททกนิกาย อปทาน ภาคที่ 1 (เป็นสุตตันตปิฎก)  627

1. พุทธาปทาน (ประวัติพระพุทธเจ้า)  627

2. ปัจเจกพุทธาปทาน (ประวัติพระปัจเจกพระพุทธเจ้า  627

3. สาริปุตตเถราปทาน (ประวัติพระสาริบุตร)  628

4. มหาโมคคัลลานเถราปทาน (ประวัติพระมหาโมคคัลลานะ) 628

6. พุทธาปทาน (ประวัติพระพุทธเจ้า)  629

สุตตันตปิฎก)  631เล่มที่ 33 ชื่อขุททกนิกาย อปทาน ภาคที่ 2 (เป็น

ประวัติของพระเถระ 5 รูป

1. มหากัจจายนเถราปทาน (ประวัติพระมหากัจจายนะ)  631

2. มหากัปปินเถราปทาน (ประวัติพระมหากัปปินะ)  621

3. ทัพพมัลลปุตตเถรปทาน (ประวัติพระทัพพมัลลบุตร)  632

4. กุมารกัสสปเถราปทาน (ประวัติพระกุมารกัสสปะ)  632

5. มหาโกฏฐิตเถราปทาน (ประวัติพระมหาโกฏฐิตะ)  632

ประวัติของพระเถรี 5 รูป

1. มหาปชาบดีโคตมีเถริยาปทาน (ประวัติพระนางมหาปชาบดีโคตมี)  633

2. เขมาเถริยาปทาน (ประวัติพระนางเขมา)  633

3. อุปปลวัณณาเถริยาปทาน (ประวัติพระนางอุปปลวัณณา)  634

4. ปฏาจาราเถริยาปทาน (ประวัติพระนางปฏาจารา)  634

5. กุณฑลเกสีเถริยาปทาน  (ประวัติพระนางกุณฑลเกสี)  634

พุทธวงศ์

1. รตนจังกมนกัณฑ์ (ว่าด้วยที่จงกรมแก้ว)  635

2. ทิปังกรพุทธวงศ์ที่ 1  635

3. โกณฑัญญพุทธวงศ์ที่ 2  635

4. มังคลพุทธวงศ์ที่ 3  635

6. เรวตพุทธวงศ์ที่ 5 635

7. โสภิตพุทธวงศ์ที่ 6 635

8. อโนมทัสสิพุทธวงศ์ที่ 7  635

9. ปทุมพุทธวงศ์ที่ 8  636

10. นารถพุทธวงศ์ที่ 9 636

11. ปทุมุตตรพุทธวงศ์ ที่ 10  636

12. สุเมธพุทธวงศ์ ที่ 11  636

13. สุชาตพุทธวงศ์ ที่ 12  636

14. ปิยทัสสิพุทธวงศ์ ที่ 13  636

15. อัตถทัสสิพุทธวงศ์ ที่ 14  636

16. ธัมมทัสสิพุทธวงศ์ ที่ 15  636

17. สิทธัตถพุทธวงศ์ ที่ 16  (มิใช่พระโคดมพระพุทธเจ้า)  636

18. ติสสพุทธวงศ์ ที่ 17  636

19. ปุสสพุทธวงศ์ที่ 18  636

20. วิปัสสิพุทธวงศ์ ที่ 19  636

21. สิขิพุทธวงศ์ ที่ 20  636

22. เวสสภูพุทธวงศ์ ที่ 21  636

23. กุกกุสันธพุทธวงศ์ ที่ 22  636

24. โกนาคมนพุทธวงศ์ ที่ 23  636

25. กัสสปพุทธวงศ์ ที่ 24 636

26. โคตมพุทธวงศ์ ที่ 25  636

27. พุทธปกิณณกกัณฑ์  636

28. ธาตุภาชนียกถา  637

จริยาปิฎก (ว่าด้วยพระพุทธจริยา)  637

ทานบารมี 10 เรื่อง

1. อกิตติจริยา (ประวัติครั้งเป็นอกิตติดาบส) 638

2. สังขพราหมณจริยา (ประวัติครั้งเป็นสังขพราหมณ์)  638

3. กุรุธัมมจริยา (ธรรมของชาวกุรุ)  638

4. มหาสุทัสสนจริยา (ประวัติครั้งเป็นพระเจ้ามหาสุทัสสนะ)  639

5. มหาโควินทจริยา (ประวัติครั้งเป็นมหาโควินทพราหมณ์)  639

หน้า 43

7. จันทกุมารจริยา (ประวัติครั้งเป็นจันทกุมาร)  639

8. สิวิราชจริยา (ประวัติครั้งเป็นพระเจ้าสีพี)  639

9. เวสสันดรจริยา (ประวัติครั้งเป็นพระเวสสันดร)  639

10. สสบัณฑิตจริยา (ประวัติครั้งเป็น สสบัณฑิต)  640

ศีลบารมี 10  เรื่อง

1. สีลนาคจริยา (ช้างผู้มีศีล)  640

2. ภูริทัตตจริยา (ภูริทัตนาคราช)  640

3. จัมเปยยจริยา (จัมเปยยนาคราช)  640

4. จูฬโพธิจริยา (จูฬโพธิพราหมณ์)  640

5. มหิสราชจริยา (พญากระบือ)  641

6. รุรุมิคจริยา (พญาเนื้อชื่อรุรุ)  641

7. มาตังคจริยา (ชฎิลชื่อมาตังคะ)  641

8. ธัมมเทวปุตตจริยา (ธัมมเทพบุตร)  642

9. ชยทิสจริยา (โอรสพระเจ้าชยทิศะ)  642

10. สังขปาลจริยา (พญานาคชื่อสังขปาละ) 642

เนกขัมมบารมี เป็นต้น

1.  ยุธัญชยจริยา (ราชบุตรชื่อยุธัญชัย)  643

2. โสมนัสสจริยา (โสมนัสราชกุมาร)  643

3. อโยฆจริยา (อโยฆรราชกุมาร)  643

4. ภิงสจริยา (ดาบสกินเหง้าบัว)  643

5. โสณนันทบัณฑิตจริยา (โสณบัณฑิตรคู่กับนันทบัณฑิต)  644

6. มูคผักขจริยา (เตมิยราชกุมาร)  644

7. กปิลราชจริยา (พญาลิง)  644

8. สัจจสัวหยบัณฑิตจริยา (ดาบสชื่อสัจจะ)  644

9. วัฏฏกโปตกจริยา (ลูกนกกระจาบ)  644

10. มัจฉราชจริยา (พญาปลา)  644

11. กัณหทีปายนจริยา (กัณหทีปายนฤษี)  645

12. สุตโสมจริยา (พระเจ้าสุตโสม)  645

14. เอกราชจริยา (พระเจ้าเอกราช)  645

สโมธานกถา คำกล่าวสรุป  646

อภิธัมมปิฎก

อภิธัมมปิฎกตั้งแต่เล่ม 34 ถึงเล่ม 45 รวม 12  เล่ม  646

อภิธรรม 7 คัมภีร์  648

หัวข้อในคัมภีร์ธัมมสังคณี  648

เล่มที่ 34 ชื่อธัมมสังคณี  (รวมกลุ่มธรรมะ)  (เป็นอภิธัมมปิฎก)  649

ธรรมะ 3 ข้อ รวม 22 หมวด  649

ธรรมะ 2 ข้อ รวม 13 หมวด  651

บทตั้งฝ่ายพระสูตร  652

จิตทั่วไป , จิตฝ่ายกุศล  653

จิตฝ่ายอกุศล , จิตที่เป็นกลางๆ  654

แผนผังจิต  ที่ 1- ที่ 10  655

การนับจำนวนจิต  657

คำอธิบายในจิตตุปปาทกัณฑ์  657

ธรรมะประกอบกับจิต  660

จิตจากลำดับที่ 1 ถึง ที่ 89  660

กุศลจิต 21  660-662

อกุศลจิต 12  663

อัพยากตจิต 56  (วิบากจิต 36 , กิริยาจิต 20)  663-666

คำอธิบายเรื่องรูป (รูปกัณฑ์)  666-668

นิกเขปกัณฑ์ (คำอธิบายบทตั้งทุกขัอ)  668

เล่มที่ 35 ชื่อวิภังค์ (แยกกลุ่มธรรมะ)  (เป็นอภิธัมมปิฎก)  670

1. ขันธวิภังค์ แจกขันธ์ 5  671

2. อายตนวิภังค์ แจกอายตนะ  671

3. ธาตุวิภังค์ แจกธาตุ  672

4. สัจจวิภังค์  แจกสัจจะ  673

5. อินทริยวิภังค์ แจกอินทรีย์  673

6. ปัจจยาการวิภังค์ แจกปฏิจจสมุปบาท  674

8. สัมมัปปธานวิภังค์ แจกความเพียรชอบ  676

9. อิทธิปาทวิภังค์ แจกอิทธิบาท  676

10. โพชฌังควิภังค์  แจกโพชฌงค์  676

11. มัคควิภังค์ แจกมรรค  676

12. ฌาณวิภังค์  แจกฌาณ  676

13. อัปปมัญญาวิภังค์  แจกอัปปมัญญา  677

14. สิกขาปทวิภังค์  แจกสิกขาบท  677

15. ปฏิสัมภิทาวิภังค์ แจกปฏิสัมภิทา  677

16. ณาณวิภังค์  แจกญาณ  677

17. ขุททกวิภังค์  แจกเรื่องเล็กๆน้อยๆ  677

18. ธัมมหทยวิภังค์  แจกหัวข้อธรรม 677

เล่มที่ 36 ชื่อธาตุกถา  และปุคคลปัญญัตติ  (เป็นอภิธัมมปิฎก) 

ธาตุกถา  678

หัวข้อธรรม 14 ข้อ  678

ต้วอย่างข้อที่ 1 (การเข้ากันได้กับการเข้ากันไม่ได้)  679

ตัวอย่างข้อที่ 2 (เข้ากันอย่างหนึ่งได้แต่เข้ากันอย่างอื่นไม่ได้)  680

ต้วอย่างข้อที่ 3 (เข้ากันไม่ได้กับสิ่งหนึ่ง แต่เข้ากันได้กับสิ่งอื่น)  680

ต้วอย่างข้อที่ 4 (เข้ากันได้กับสิ่งหนึ่งทั้งเข้ากันได้กับสิ่งอื่นด้วย)  680

ตัวอย่างข้อที่ 5 (เข้ากันไม่ได้กับสิ่งหนึ่ง เข้ากันไม่ได้กับสิ่งอื่นด้วย)  681

ตัวอย่างข้อที่ 6 (การประกอบกันและการไม่ประกอบกัน)  681

ปุคคลที่มีจำนวน 1  682

บุคคลที่มีจำนวน 2 ถึง 10  682-684

เล่มที่ 37 ชื่อกถาวัตถุ (เป็นอภิธัมมปิฎก)  684

ประวัตินิกายต่างๆ  685

แผนผังนิกายต่างๆ  686

2. เรื่องความเสื่อม  688

3. เรื่องพรหมจรรย์  688

4. เรื่องบางส่วน  688

5. เรื่องละกิเลส  689

6. เรื่องทุกอย่างมี  689

7. เรื่องขันธ์ที่เป็นอดีต  เป็นต้น  689

8. เรื่องบางอย่างมี  690

9. เรื่องการตั้งสติ  690

10. เรื่อง "มีอย่างนี้"  691

11. เรื่องผู้อื่นนำเข้าไปให้  691

12. เรื่องความไม่รู้  692

13. เรื่องความสงสัย  692

14. เรื่องการบอกของผู้อื่น  692

15. เรื่องการเปล่งวาจา  692

16. เรื่องการนำมาซึ่งความรู้ในทุกข์  693

17. เรื่องความตั้งอยู่แห่งจิต  693

18. เรื่องถ่านไฟร้อน  693

19. เรื่องการตรัสรู้โดยลำดับ  694

20. เรื่องโวหาร  695

22. เรื่องกำลัง  695

23. เรื่องญาณเป็นอริยะ  695

24. เรื่องจิตหลุดพ้น  696

25. เรื่องจิตกำลังหลุดพ้น  696

26. เรื่องบุคคลที่ 8  696

27. เรื่องอินทรีย์ของบุคคลที่ 8  697

28. เรื่องตาทิพย์  697

29. เรื่องหูทิพย์  697

30. เรื่องญาณรู้ถึงสัตว์ผู้เกิดตามกรรม  697

31. เรื่องความสำรวม  698

32. เรื่องไม่มีสัญญา  คือความจำได้หมายรู้  698

33. เรื่องเนวสัญญานาสัญญายตนะ  698

34. เรื่องพระอรหันต์พีงเป็นคฤหัสถ์ได้  699

35. เรื่องความเกิด  699

36. เรื่องไม่มีอาสวะ  699

37. เรื่องพระอรหันต์  700

39. เรื่องเป็นพระพุทธเจ้าเพราะโพธิ  700

40. เรื่องลักษณะ  701

41. เรื่องกำหนดลงมาเกิด  701

42. เรื่อง "ประกอบด้วยคุณธรรม"   อีกข้อหนึ่ง  701

43. เรื่องการละสัญโญชน์ทั้งหมด  702

44. เรื่องหลุดพ้น  702

45. เรื่องพระอเสกขะ คือผู้ไม่ต้องศึกษา  702

46. เรื่องวิปริต  703

47. เรื่องทำนองธรรม  703

48. เรื่องความแตกฉาน  703

49. เรื่องความรู้สมมติ  704

50. เรื่องณาณมีจิตเป็นอารมณ์  704

51. เรื่องญาณรู้อนาคต  704

52. เรื่องญาณรู้ปัจจุบัน  705

53. เรื่องญาณรู้ผล  705

54. เรื่องทำนองธรรม  705

55. เรื่องปฏิจจสมุปบาท  705

56. เรื่องความจริง  706

57. เรื่องอรูป (สิ่งที่ไม่มีรูป)  706

50.  เรื่องนิโรธสมาบัติ  706

59. เรื่องอากาศ  707

60. เรื่องอากาศเป็นของเห็นได้  707

61. เรื่องธาตุดินเห็นได้  เป็นต้น 707

62. เรื่องอินทรีย์ คือตาเห็นได้  707

63. เรื่องการกระทำทางกายเห็นได้  708

64. เรื่องธรรมที่สงเคราะห์เข้ากันได้  708

65. เรื่องธรรมที่ประกอบกัน  708

66. เรื่องเจตสิก  คือธรรมที่เป็นไปทางจิต  708

67. เรื่องทาน  709

68. เรื่องบุญสำเร็จด้วยการใช้สอย  709

69.  เรื่องสิ่งที่ให้ไปจากโลกนี้  709

70. เรื่องแผ่นดินเป็นผลของกรรม  710

71. เรื่องความแก่ความตายเป็นผล  710

72. เรื่องผลของอริยธรรม  710

73. เรื่องผลมีธรรมซึ่งเป็นผลเป็นธรรมดา  711

74. เรื่องคติ 6  711

76. เรื่องกามคุณ  712

77. เรื่องกาม  712

78. เรื่องธาตุเป็นรูป  712

79. เรื่องธาตุที่เป็นอรูป  713

80. เรื่องอายตนะเป็นรูปธาตุ  713

81. เรื่องรูปในอรูป  713

82.  เรื่องรูปเป็นการกระทำ  714

83. เรื่องชีวิตตินทรีย์  714

84. เรื่องกรรมเป็นเหตุ  714

85. เรื่องอานิสงส์  715

86. เรื่องสัญโญขน์มีอมตะเป็นอารมณ์  715

87. เรื่องรูปมีอารมณ์  715

88. เรื่องอนุสัยไม่มีอารมณ์  715

89. เรื่องญาณไม่มีอารมณ์  716

90. เรื่องจิตที่มีอดีตเป็นอารมณ์  716

91. เรื่องจิตมีอนาคตเป็นอารมณ์  716

92. เรื่องจิตมีความตรึกติดตาม  716

93. เรื่องการแผ่ออกแห่งความตรึกเป็นเสียง  717

94. เรื่องวาจาไม่เป็นไปตามจิต  717

95. เรื่องการกระทำทางกายไม่เป็นไปตามจิต  717

96. เรื่อง อดีต  อนาคต ปัจจุบัน  717

97. เรื่องความดับ  718

98. เรื่องรูปเป็นมรรค  718

99. เรื่องผู้ประกอบพร้อมดัวยวิญญาณ 5 มีการเจริญมรรค  718

100. เรื่องวิญญาณ 5 คิดคำนึงได้  719

101. วิญญาณ 5 คิดคำนึงได้  719

102. เรื่องบุคคลประกอบด้วยศึล 2 อย่าง  719

103. เรื่องศีลไม่เป็นเจตสิก  719

104. เรื่องศึลไม่เป็นไปตามจิต  720

105. เรื่องศีลมีการสมาทานเป็นเหตุ  720

106. เรื่องวิญญัติเป็นศีล  720

107. เรื่องอวิญญัติเป็นทุศีล  720

108. เรื่องแม้ธรรม 3  อย่างก็เป็นอนุสัย  721

109. เรื่องญาณความรู้  721

หน้า 46

111. เรื่องการเปล่งวาจาว่า  นี้ทุกข์  722

112. เรื่องกำลังฤทธิ์  722

113. เรื่องสมาธิ  722

114. เรื่องความตั้งอยู่แห่งธรรม  722

115. เรื่องความเป็นของไม่เที่ยง  723

116. เรื่องความสำรวมเป็นการกระทำ  723

117. เรื่องการกระทำ  723

118. เรื่องเสียงเป็นผล  723

119. เรื่องอายตนะ  6  723

120. เรื่องบุคคลผู้เกิด 7 ครั้งเป็นอย่างยิ่ง  724

121. เรื่องผู้จะไปเกิดอีก 2-3 ครั้ง กับผู้เกิดอีกเพียงครั้งเดียว  724

122. เรื่องการปลงชีวิต  724

123. เรื่องทุคคติ  725

124. เรื่องบุคคลผู้เกิดในภพที่ 7  725

125. เรื่องผู้ตั้งอยู่ตลอดกัปป์  725

126. เรื่องการได้กุศลจิต  725

127. เรื่องผู้ประกอบด้วยกรรมอันให้ผล ไม่มีระหว่างคั่น  726

128. เรื่องทำนองธรรมของผู้แน่นอน  726

129. เรื่องผู้มีนิวรณ์  726

130. เรื่องผู้พร้อมหน้ากิเลส  727

131. เรื่องผู้เข้าฌาณย่อมพอใจ  727

132. เรื่องความกำหนัดในสิ่งที่ไม่น่าพอใจ  727

133. เรื่องรความทะยานอยากในธรรมเป็นอัพยากฤต  727

134. เรื่องธัมมตัณหามิใช่เหตุให้เกิดทุกข์  728

135. เรื่องความต่อเนื่องแห่งกุศลและอกุศล  728

136. เรื่องความเกิดขึ้นแห่งอายตนะ  6  728

137. เรื่องปัจจัยที่ไม่มีระหว่างคั่น  729

138. เรื่องรูปของพระอริยะ  729

139. เรื่องอนุสัยเป็นอย่างอื่น  729

140. เรื่องกิเลสเครื่องรึงรัดไม่ประกอบกับจิต  729

141. เรื่องสิ่งที่เกี่ยวเนื่องกัน  730

142. เรื่องอัพยากฤต  730

144. เรื่องความเป็นปัจจัย  730

145. เรื่องปัจจัยของกันและกัน  731

146. เรื่องกาลยืดยาว  731

147. เรื่องขณะ , ประเดี๋ยว , ครู่  731

148. เรื่องกิเลสที่ต้องสันดาน  731

149. เรื่องความแก่และความตาย  731

150. เรื่องสํญญาและเวทนา  732

151. เรื่องสัญญาและเวทนาเรื่องที่ 2 732

152. เรื่องสัญญาและเวทนาเรื่องที่ 3  732

153. เรื่องสมาบัติที่ให้เข้าถึงอสัญญสัตว์  733

154. เรื่องการสะสมกรรม  733

155. เรื่องการข่ม  733

156. เรื่องการประคอง  733

157. เรื่องการเพิ่มให้ความสุข  734

158. เรื่องการรวบรวมพิจารณา  734

159.  เรื่องรูปเป็นเหตุ  734

160. เรื่องรูปมีเหตุ  734

161. เรื่องรูปเป็นกุศลและอกุศล  735

162. เรื่องรูปเป็นผล  735

163. เรื่องรูปเป็นรูปาวจรและอรูปาวจร  735

164. เรื่องรูปราคะเนื่องด้วยรูปธาตุ  735

165. เรื่องพระอรหันต์มีการสั่งสมบุญื  735

166. เรื่องพระอรหันต์ไม่มีการตายเมื่อยังไม่ถึงคราว  736

167. เรื่องทุกอย่างมาจากกรรม  736

168. เรื่องสิ่งที่เนื่องด้วยอินทรีย์  736

169. เรื่องเว้นแต่อริยมรรค  736

170. เรื่องไม่ควรกล่าวว่า สงฆ์รับทักษิณา  737

171. เรื่องไม่ควรกล่าวว่า สงฆ์ทำทักษิณาให้บริสุทธิ์  737

172. เรื่องไม่ควรกล่าวว่า สงฆ์ฉัน(อาหาร)   737

173. เรื่องไม่ควรกล่าวว่า ทานที่ถวายแต่สงฆ์มีผลมาก  737

174. เรื่องไม่ควรกล่าวว่า ทานที่ถวายแต่พระพุทธเจ้ามีผลมาก  737

175. เรื่องความบริสุทธิ์แห่งทักษิณา  737

หน้า 47

177. เรื่องพระธรรมเทศนา  738

178. เรื่องกรุณา  738

179. เรื่องของหอม  739

180. เรื่องมรรคอันเดียว  739

181. เรื่องการข้ามฌาณ  739

182. เรื่องช่องว่างของฌาณ  739

183. เรื่องผู้เข้าฌาณย่อมได้ยินเสียง  739

184. เรื่องเห็นรูปด้วยตา  740

185. เรื่องการละกิเลส  740

186. เรื่องความสูญ  740

187. เรื่องผลแห่งความเป็นสมณะ  740

188. เรื่องการบรรลุก  741

189. เรื่องความจริง  741

190. เรื่องกุศล  741

191. เรื่องข้อกำหนดเด็ดขาด  741

192. ธรรมะที่เป็นใหญ่  741

193. เรื่องไม่จงใจ  742

194. เรื่องญาณ  742

195. เรื่องนายนิรยบาล  742

196. เรื่องสัตว์ดิรัจฉาน  742

197. เรื่องมรรค  743

198. เรื่องญาณ  743

199. เรื่องคำสอน  743

200. เรื่องผู้ไม่สงัด  743

201. เรื่องกิเลสที่ผูกมัด  744

202. เรื่องฤทธิ์  744

203. เรื่องพระพุทธเจ้า  744

204. เรื่องทิศทั้งปวง  744

205. เรื่องธรรม  745

206. เรื่องกรรม  745

207. เรื่องปรินิพพาน  745

208. เรื่องกุศลจิต  745

209. เรื่องอาเนญชะ  746

210. เรื่องการตรัสรู้ธรรม  746

211. เรื่อง 3 ประเภท  746

212. เรื่องอัพยากฤต  746

214. เรื่องชั่วขณะ  747

215. เรื่องความประสงค์อันเดียวกัน  747

216. เรื่องเพศของพระอรหันต์  747

217. เรื่องการบันดาลตามความใคร่ของผู้เป็นใหญ่  748

218. เรื่องสิ่งที่เป็นราคะเทียม เป็นต้น  748

219. เป็นสิ่งที่ไม่สำเร็จรูป  748

นิกายไหนมีความเห็นผิดข้อไหน ?    749

เล่ม 38  ชื่อยมก ภาคที่ 1  (เป็นอภิธัมมปิฎก)  750

คำอธิบายเรื่องคัมภีร์ยมก  750

1. มูลยมก  ธรรมเป็นคู่อันป็นมูล  750

2. ขันธยมก  ธรรมเป็นคู่คือขันธ์  751

3. อายตนยมก  ธรรมเป็นคู่คืออายตนะ  752

4. ธาตุยมก  ธรรมเป็นคู่คือธาตุ  753

5. สัจจยมก  ธรรมเป็นคู่คือสัจจะ  753

6. สังขารยมก  ธรรมเป็นคู่คือสังขาร  754

7. อนุสยยมก  ธรรมเป็นคู่คืออนุสัย  754

เล่มที่ 39 ชื่อยมก  ภาคที่ 2  (เป็นอภิธัมมปิฎก)  756

1. จิตตยมก ธรรมเป็นคู่คือจิต  756

2. ธัมมยมก  ธรรมเป็นคู่คือธรรม 757

3. อินทริยยมก  ธรรมเป็นคู่คืออินทรีย์  758

เล่มที่ 40 ชื่อปัฏฐาน ภาคที่ 1 (เป็นอภิธัมมปิฎก)  759

คำอธิบายเรื่องคัมภีร์ปัฏฐาน  760

ปัจจัย 24 มีอะไรบ้าง  760

คำอธิบายเรื่องปัจจัย 24  761

อนุโลมติกปัฏฐาน  765

1. หมวด 3 แห่งกุศล  765

2. หมวด 3 แห่งเวทนา  767

3. หมวด 3 แห่งวิบาก  768

4. หมวด 3 แห่งธรรมที่ถูกยึดถือ  768

5. หมวด 3 แห่งธรรมที่เศร้าหมอง  768

หน้า 48

คำอธิบายเกี่ยวกับพระไตรปิฎก เล่มที่ 41  769

เล่มที่ 42 ชื่อปัฏฐาน ภาคที่ 3 (เป็นอภิธัมมปิฎก)  769

อนุโลมทุกปัฏฐาน  769

1. หมวด 2 แห่งเหตุ  769

2. หมวด 2 แห่งธรรมที่มีเหตุ  770

3. หมวด 2 แห่งธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ  770

4. หมวด 2 แห่งเหตุและธรรมที่มีเหตุ  770

5. หมวด 2 แห่งเหตุและธรรมที่สัมปยุตด้วยเหตุ  770

6. หมวด 2 แห่งธรรมที่มิใช่เหตุ  แต่มีเหตุ  770

1. กลุ่มเหตุ 6 คู่  771

2. กลุ่มธรรม 2 ข้อที่ไม่สัมพันธ์กัน 7 คู่  771

3. กลุ่มอาสวะ  คือกิเลสที่ดองสันดาน 6 คู่  772

4. กลุ่มสัญโญชน์ 6 คู่  772

5. กลุ่มคันถะ  คือกิเลสที่ร้อยรัด 6 คู่  772

6. กลุ่มโอฆะ  คือกิเลสที่ทำให้จมในวัฎฎะ  6 คู่  772

7. กลุ่มโยคะ  คือกิเลสเครื่องประกอบ 6 คู่  772

8. กลุ่มนิวรณ์  คือกิเลสอันกั้นจิต 6 คู่   772

9. กลุ่มปรามาส  คือกิเลสเครื่องจับต้อง 5 คู่  772

เล่มที่ 43 ชื่อ ปัฏฐาน ภาคที่ 4

(เป็นอภิธัมมปิฎก)  773

10. กลุ่มธรรมที่ไม่สัมพันธ์กัน คู่ใหญ่ 14 คู่  773

12. กลุ่มกิเลส  8 คู่  774

13. กลุ่มธรรม 2 ข้อรั้งท้าย 18 คู่  775

เล่มที่ 44 ชื่อปัฏฐาน ภาคที่ 5 (เป็นอภิธัมมปิฎก)  776

1. ธรรมหมวด 2 กับหมวด 3 ผสมกัน  776

2. ธรรมหมวด 3 กับหมวด 2 ผสมกัน  776

3. ธรรมหมวด 3 กับหมวด 3 ผสมกัน  777

4. ธรรมหมวด 2 กับหมวด 2 ผสมกัน  777

เล่มที่ 45 ชื่อปัฏฐาน ภาคที่ 6  (เป็นอภิธัมมปิฎก)  777

1. ปัจจนียปัฏฐาน  777

2. อนุโลมปัจจนียปัฏฐาน  777

3. ปัจจนียานุโลมปัฏฐาน  777

จบพระไตรปิฎกฉบับสำหรับประชาชน

ภาค 5 ว่าด้วยบันทึกทางวิชาการ  779-786

สารบัญค้นคำ  788

คำนำ 1

คำนำ 2

คำนำ 3

คำนำ 4

คำนำ 5

สารบาญ 3

สารบาญ 4

สารบาญ 5

สารบาญ 6

สารบาญ 7

สารบาญ 8

สารบาญ 9

สารบาญ 10

สารบาญ 11

สารบาญ 12

สารบาญ 13

สารบาญ 14

สารบาญ 15

สารบาญ 16

สารบาญ 17

สารบาญ 18

สารบาญ 19

สารบาญ 20

สารบาญ 21

สารบาญ 22

สารบาญ 23

สารบาญ 24

สารบาญ 25

สารบาญ 26

สารบาญ 27

สารบาญ 28

สารบาญ 29

สารบาญ 30

สารบาญ 31

สารบาญ 32

สารบาญ 33

สารบาญ 34

สารบาญ 35

สารบาญ 36

สารบาญ 37

สารบาญ 38

สารบาญ 39

สารบาญ 40

สารบาญ 41

สารบาญ 42

สารบาญ 43

สารบาญ 44

สารบาญ 45

สารบาญ 46

สารบาญ 47

สารบาญ 48

สารบาญ 49

สารบาญ 50